Το 2023 δοκιμάστε να αλλάξετε ένα μικρό κομμάτι του εαυτού σας

Το 2023 δοκιμάστε να αλλάξετε ένα μικρό κομμάτι του εαυτού σας

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Το έτος που μας αποχαιρετά ήταν ιδιαίτερο και, όπως και τα προηγούμενα, γεμάτο αναπάντεχες εξελίξεις. Ο πόλεμος που ξέσπασε στην Ουκρανία ανέτρεψε πολλά από τα δεδομένα, όπως είχαν προγραμματιστεί, αλλά δεν μετέβαλε τελείως την κατάσταση στη χώρα.

Το 2022 όμως υπήρξαν πολλά δυσάρεστα γεγονότα που αφορούσαν τον κοινωνικό ιστό και τη λειτουργία του γενικότερα. Η βία κατά των γυναικών, ο ενδοσχολικός εκφοβισμός που πλέον τείνει να βγει έξω από το σχολείο και γιγαντώνεται συνεχώς, η συνεχής περιβαλλοντική επιβάρυνση, αλλά και το χαμηλό επίπεδο του πολιτικού διαλόγου εξακολουθούν να μας δίνουν σημάδια μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε παρακμή διαρκείας και οδεύει ολοταχώς προς το σημείο μηδέν έχοντας εξάρσεις και υφέσεις. Η κατεύθυνση όμως είναι μία.

Η αλήθεια είναι πως η χώρα μας βγάζει λαμπρούς επιστήμονες, οι οποίοι στο εξωτερικό διαπρέπουν και μας κάνουν γνωστούς παγκοσμίως. Την ίδια στιγμή όμως η ίδια η χώρα που τους ανατρέφει και τους ετοιμάζει, αδυνατεί να αξιοποιήσει τις δεξιότητές τους, ενώ γεννάει ως επί το πλείστον μορφωμένους ανθρώπους, αλλά χωρίς παιδεία. Μπορεί να έχουμε πολλές και διάφορες γνώσεις, δεν έχουμε μάθει ακόμα όμως να τηρούμε τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας, να μην πετάμε τα σκουπίδια μας από εδώ και από εκεί, να μην μουτζουρώνουμε όποιον τοίχο βρίσκουμε, να μη λεηλατούμε τη δημόσια περιουσία, να κάνουμε αποτελεσματικό διάλογο και γενικά να σεβόμαστε τον διπλανό μας. Σε πολλές χώρες προηγμένες όλα τα παραπάνω αποτελούν κάτι το αυτονόητο. Στη δική μας είναι το ζητούμενο.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε λοιπόν είναι να αλλάξουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι για να αλλάξουμε την κοινωνία μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εμείς δημιουργούμε αυτό που ονομάζεται κράτος και πολιτεία και σαν μεμονωμένα άτομα παράγουμε ένα αποτέλεσμα, όπως ακριβώς τα άτομα ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα αντικείμενο. Όταν υπάρχουν παραφωνίες, σίγουρα το αποτέλεσμα δε θα είναι το επιθυμητό. Το νέο έτος ας σταματήσουμε λοιπόν να γκρινιάζουμε για τα πάντα, ας δούμε τα αρνητικά του εαυτού μας, ας προσπαθήσουμε να τα αλλάξουμε και στη συνέχεια όλα θα πάνε καλύτερα.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό οφείλουμε να αποδώσουμε τον μέγιστο σεβασμό στους δασκάλους που γαλουχούν τα παιδιά μας και να τους βοηθήσουμε στο έργο τους βάζοντας όρια στους αυριανούς πολίτες αυτής της χώρας. Πρώτα θα δώσουμε εμείς το παράδειγμα, πρώτα θα διορθώσουμε εμείς τα κακώς κείμενα του εαυτού μας και στη συνέχεια είναι σίγουρο πως το παιδί θα μας μιμηθεί και θα ακολουθήσει την πορεία μας. Ο λαός μας το λέει αυτό με μία παροιμία πολύ σοφή: "Με όποιον δάσκαλο θα κάτσεις τέτοια γράμματα θα μάθεις". Να είστε σίγουροι πως αν δεν αλλάξετε εσείς, δεν πρόκειται να αλλάξουν και τα παιδιά σας, οτιδήποτε και να κάνει ο δάσκαλος με τον οποίο κάθονται μαζί στο σχολείο.

Το αρνητικό της υπόθεσης είναι πως οι παθογένειες είναι χρόνια ριζωμένες και είναι πολύ δύσκολο κανείς είτε να τις κόψει σε βάθος είτε να τις μπολιάσει με κάτι καινούργιο που θα τις μεταλλάξουν σε κάτι νέο, ομορφότερο και καλύτερο. Υπάρχουν άνθρωποι που δίνουν τη ζωή τους εθελοντικά και όχι μόνο, ώστε να βάλουν ένα λιθαράκι στη βελτίωση του κοινωνικού οικοδομήματος. Δυστυχώς είναι η φωτεινή εξαίρεση σε έναν κανόνα που δεκαετίες ολόκληρες δε λέει να αλλάξει. Τα πράγματα χειροτερεύουν πλέον με τη βοήθεια της τεχνολογίας που αντί να λειτουργεί ως ένα βελτιωτικό στη συγκόλληση του κοινωνικού ιστού, λειτουργεί αποσταθεροποιητικά παράγοντας πρότυπα που για τα παιδιά κάθε άλλο παρά θετικά είναι.

Στην κοινωνία της ελευθερίας που ζούμε, ο καθένας και η καθεμία από εμάς παίρνει έναν δρόμο που δεν του τον ορίζει κάποια κυρίαρχη δύναμη αλλά τον επιλέγει ο ίδιος. Αυτό συμβαίνει φυσικά μέσα στις ευκαιρίες που δίνει η εκάστοτε χώρα στους πολίτες της. Η ελευθερία αυτή δεν είναι δεδομένη και κατακτήθηκε με πολλούς αγώνες. Οφείλουμε λοιπόν να την προσέχουμε σαν κόρη οφθαλμού και να την αξιοποιήσουμε, ώστε να βελτιώσουμε τους εαυτούς μας. Σε κάθε άλλη περίπτωση κινδυνεύουμε μελλοντικά να βρεθεί κάποιος καλοθελητής και να προσπαθήσει να μας βελτιώσει ο ίδιος με το ζόρι και ανάλογα με τα δικά του πρότυπα…

Αυτό λοιπόν που θέλω να ευχηθώ σε όλους και όλες σας για τη νέα χρονιά είναι υγεία, το βασικότερο πράγμα στη ζωή του ανθρώπου, τύχη, χωρίς αυτή κακά τα ψέματα δεν μπορούμε να πάμε πουθενά, πολλή προσπάθεια και δουλειά, απαραίτητη πρώτα για τον εαυτό μας και στη συνέχεια για το σύνολο και εσωτερική ενδοσκόπηση. Η τελευταία θα μας βοηθήσει να βελτιώσουμε τις αδυναμίες μας, να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, να έχουμε λιγότερο άγχος, να γίνουμε καλύτεροι γονείς, να σεβόμαστε περισσότερο το περιβάλλον και τον πλανήτη που ζούμε και φυσικά να βελτιώσουμε το επίπεδο της παιδείας στην Ελλάδα που είναι πλέον και το ζητούμενο.

Χρόνια πολλά

Καλή χρονιά

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε: 70)

Μη φοβάστε να δοκιμάσετε νέα πράγματα στη ζωή σας

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 13/1/2023

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Μη φοβάστε να δοκιμάσετε νέα πράγματα στη ζωή σας

Πολλές φορές εμείς οι άνθρωποι μένουμε σταθερά παγιωμένοι σε καταστάσεις και εμπειρίες. Αυτό είναι λογικό, καθώς όλοι αναζητούμε την ασφάλεια και τη σιγουριά που προσφέρει μία μόνιμη κατάσταση.

Τι γίνεται όμως όταν αποφασίσουμε να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο, κάτι διαφορετικό από αυτά που έχουμε συνηθίσει; Σίγουρα η αλλαγή είναι πάντα επώδυνη, αλλά και πολλές φορές ωφέλιμη. Στην αρχή υπάρχει πιθανότητα να απογοητευτούμε, καθώς δεν θα τα καταφέρνουμε όπως θέλουμε. Δεν πρέπει όμως με τίποτα να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Χρειάζεται σκληρή δουλειά, μελέτη, θυσία προσωπικού χρόνου ακόμη και νύχτες αϋπνίας, ώσπου να βρούμε τι κάνουμε λάθος.

Η έτοιμη τροφή μπορεί να μας προσφέρει μία προσωρινή χαρά. Μπορεί να μας δώσει και μία πρόσκαιρη αρχική επιτυχία, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα όμως να διαρκέσει. Αν δεν προσπαθήσουμε με τις δικές μας δυνάμεις και δεν αφιερώσουμε ώρες, δεν πρόκειται να έχουμε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα σε οτιδήποτε νέο και να δοκιμάσουμε. Η αναζήτηση των ταλέντων μας και των χαρισμάτων μας είναι μία κατάσταση που κρατάει δια βίου. Κάθε άνθρωπος στη ζωή του περνάει πολλές και διαφορετικές φάσεις. Σε κάποιες από αυτές θα κατασταλάξει κάπου, σε κάποιες άλλες απλά θα τις δοκιμάσει και θα προχωρήσει παρακάτω. Τι θα συμβεί όμως αν δεν δοκιμάσει ποτέ τίποτα; Είναι πολύ εύκολο όταν καθόμαστε στον καναπέ μας να ασκούμε το εθνικό μας άθλημα που δεν είναι άλλο από την κριτική. Να ζηλεύουμε τους άλλους για αυτά που έχουν πετύχει χωρίς να σκεφτούμε αν μπορούμε να τα κάνουμε και εμείς.

Αυτό που έχω καταλάβει εγώ μέσα από αυτά τα λίγα χρόνια στα οποία ζω είναι πως, εάν είναι κάτι ανθρωπίνως δυνατόν, μπορείς να το κάνεις και εσύ. Δεν έχει σημασία πότε θα ξεκινήσεις, αλλά να ξεκινήσεις. Μπορεί να μετανιώσεις που άργησες. Η χαρά που θα πάρεις όμως από τα επιτεύγματα στη συνέχεια θα είναι απύθμενη και θα καλύψει αυτό το μικρό χαμένο διάστημα. Αφήστε λοιπόν τις τηλεοράσεις και τις οθόνες και βγείτε έξω, ανακαλύψτε και δοκιμάστε νέα πράγματα και νέες εμπειρίες. Θέλετε αυτά να αφορούν τον αθλητισμό, θέλετε να αφορούν τη μουσική, θέλετε να αφορούν κοινωνικές εκδηλώσεις, οτιδήποτε θέλετε, απλά σηκωθείτε από το καθιστικό σας…

Κλείνοντας καλό είναι να θυμόμαστε πάντα πως δεν υπάρχει παρθενογένεση. Άρα μαθαίνω εγώ από εσάς και εσείς μαθαίνετε από εμένα. Έτσι προχωράει η ζωή και έτσι προχωράμε όλοι μαζί μπροστά. Σαφέστατα θα υπάρξουν κάποιες στιγμές που μπορεί να βρείτε κάτι που να μην το έχει κάνει κανείς άλλος. Αξιοποιήστε το κατάλληλα, αλλά και μοιραστείτε το με τους υπόλοιπους. Στο τέλος της ημέρας θα βγείτε κερδισμένοι παρά χαμένοι…

Τα σχολεία ανοίγουν ξανά. Τα παιδιά είναι έτοιμα, οι γονείς;

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 30/09/2022

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Τα σχολεία ανοίγουν ξανά. Τα παιδιά είναι έτοιμα, οι γονείς;

Μία νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε. Μικροί και μεγάλοι περιμένουν με ανυπομονησία τα όσα θα διαδραματιστούν αυτό το σχολικό έτος. Όπως είναι λογικό, οι μικρότεροι μαθητές, έχουν άγχος για το νέο περιβάλλον στο οποίο θα βρεθούν. Οι μεγαλύτεροι σκέφτονται τις αυξημένες απαιτήσεις που υπάρχουν καθώς μεγαλώνει κανείς.

Τα παιδιά όμως προσαρμόζονται σε όλες τις καταστάσεις γρήγορα και εύκολα σε αντίθεση με τους ενήλικες που όσο μεγαλώνουν αλλοιώνεται η ιδιότητα της προσαρμογής. Καθώς τα χρόνια περνούν, είναι λογικό ο άνθρωπος να μην επιθυμεί πολλές αλλαγές και να θέλει σιγουριά και ασφάλεια. Σε έναν χώρο, όπως είναι το σχολείο, όπου υπάρχουν καθημερινά δεκάδες μεταβλητές, αυτό είναι λογικό να προκαλεί άγχος στους γονείς σε βαθμό μεγαλύτερο και από αυτό που έχουν οι μαθητές και οι μαθήτριες.

Καθοριστικό ρόλο στο σημείο αυτό πρέπει να παίξουν οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι μέσα από τη σωστή διαχείριση και ενημέρωση των γονέων, θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν κάποια πράγματα και να περιορίσουν τις ανησυχίες τους. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει ο δάσκαλος της τάξης να είναι ανοιχτός σε σκέψεις και ιδέες χωρίς παρωπίδες, αλλά ταυτόχρονα να οριοθετεί και τη γραμμή εκείνη που δεν επιτρέπει παρεμβάσεις στη δουλειά του και στο παιδαγωγικό του έργο.

Κάποιες συμβουλές λοιπόν που θα μπορούσαμε να παραθέσουμε στο σημερινό άρθρο και είναι ικανές να περιορίσουν το άγχος των γονέων είναι οι εξής:

Αφήστε τα παιδιά να ωριμάσουν και μην τα πιέζετε υπερβολικά. Κάθε πράγμα στον καιρό του. Βοηθήστε τα να προσαρμοστούν σε όλες τις καταστάσεις. Είτε αυτές απαιτούν περισσότερη δουλειά είτε περισσότερη χαλαρότητα. Όσο πιο μικροί αποκτήσουμε την παραπάνω δεξιότητα, τόσο μεγαλώνοντας θα αντιμετωπίσουμε λιγότερα προβλήματα.

Μην είστε όμως και υπερβολικά χαλαροί, γιατί τότε θα το εκμεταλλευτούν και τα αποτελέσματα στο τέλος θα σας προκαλέσουν μεγαλύτερο άγχος. Κρατήστε το μέτρο σε όλα τα πράγματα στη ζωή σας, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι Έλληνες.

Κάθε αρνητική κατάσταση που προκύπτει στην τάξη, στο διάλειμμα ή κατά τη διάρκεια της φυσικής αγωγής, δεν είναι ενδοσχολική βία. Ενδοσχολική βία σημαίνει να μη θέλει ο μαθητής να έρθει στο σχολείο γιατί καθημερινά δέχεται λεκτικά και σωματικά χτυπήματα. Αυτό δεν είναι εύκολο στο δημοτικό να συμβεί, καθώς οι μαθητές και μαθήτριες είναι πιο αγνοί, ενώ συνήθως υπάρχει και υπεύθυνος εκπαιδευτικός στην τάξη που περνάει ώρες εκεί και διαπιστώνει καταστάσεις.

Μην αγχώνεστε για τις συζητήσεις στα παιχνίδια και τις διαφωνίες που μπορεί να υπάρξουν στο σχολείο. Το σχολείο είναι μία μικρογραφία της κοινωνίας. Είναι λογικό λοιπόν να αφήσουμε τους μαθητές και τις μαθήτριες να διαφωνήσουν, να διαχειριστούν καταστάσεις μόνοι τους με τη σωστή καθοδήγηση των εκπαιδευτικών.

Αφήστε τις έριδες που μπορεί να έχετε, για οποιαδήποτε λόγο, με άλλους γονείς του τμήματος έξω από το σχολικό περιβάλλον. Το μόνο που μπορεί να καταφέρετε είναι να προκαλέσετε μεγαλύτερα προβλήματα στο ίδιο σας το παιδί και να κάνετε δυσκολότερο το έργο του εκπαιδευτικού.

Βάλτε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα και κρατήστε το σταθερό. Με αυτό τον τρόπο θα αποφύγετε τις απρόσμενες καταστάσεις και τις διαφωνίες που προκαλούν εντάσεις.

Απολαύστε τις στιγμές χαλάρωσης, όταν σας δίνονται, και αφιερώστε χρόνο στα παιδιά σας.

Κόψτε κάθε γκρίνια από την αρχή. Κάντε ξεκάθαρα ποια είναι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μεγάλων και των μικρών. Μην μπαίνετε σε συζητήσεις χωρίς νόημα καθώς θα γεμίσετε με άγχος.

Να τηρείτε με σαφήνεια τα όρια στην οικογένεια. Είναι καλό και ασφαλές για τα παιδιά να γνωρίζουν ποιος είναι ο μεγάλος και ποιος ο μικρός στο σπίτι.

Όταν συμβαίνουν αρνητικές καταστάσεις που οφείλονται στα παιδιά σας, εξηγήστε τους πως υπάρχουν ανάλογες συνέπειες. Για παράδειγμα, αν σπάσουν ένα βάζο από τα νεύρα τους, θα πρέπει να το πληρώσουν από το χαρτζιλίκι τους.

Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας. Τα παιδιά σας είναι τα πάντα. Μην ξεχνάτε όμως ότι και εσείς είστε άνθρωποι και χρειάζεστε τον προσωπικό σας χρόνο. Αυτό δεν πρέπει να σας προκαλεί τύψεις. Είναι φυσιολογικό και αναζωογονητικό.

Θα μπορούσαμε να γράφουμε ιδέες και συμβουλές για ώρες, αλλά σταχυολογήσαμε τα σημαντικότερα σημεία που πηγάζουν από τα χρόνια εμπειρίας μας στην εκπαίδευση. Το άρθρο αυτό πρέπει να διαβάζεται ξανά και ξανά στην έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς. Δυστυχώς με τα χρόνια διαπιστώνουμε ότι οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν μάθει και χειραγωγούν με πολλούς και διάφορους τρόπους τους γονείς τους και αυτό αργά ή γρήγορα φτάνει στη σχολική μονάδα. Προσπαθήστε να καταλάβετε πότε υπάρχει στην πραγματικότητα πρόβλημα και πότε όχι και μην αφήσετε αρνητικές συμπεριφορές να επαναλαμβάνονται. Από τα χρόνια της απόλυτης τάξης και πειθαρχίας, περάσαμε στα χρόνια της ασυδοσίας, κάτι που μπορεί κανείς να το συναντήσει ευρύτερα στην κοινωνία μας, από την τήρηση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας έως και την τήρηση των πιο απλών νομοθετημάτων. Το βασικό θεμέλιο στο χτίσιμο του χαρακτήρα των μαθητών και των μαθητριών πέρα από τη γονιδιακή τους δεξαμενή, είναι το οικογενειακό περιβάλλον και μετέπειτα το σχολικό. Οτιδήποτε και να κάνει ο δάσκαλος ή η δασκάλα, αν ο γονέας δεν κατανοήσει σε βάθος τα όσα γράφτηκαν παραπάνω, τότε τα πράγματα θα είναι πιο περίπλοκα για όλους…

Καλή σχολική χρονιά λοιπόν με υγεία, πανδαισία σκέψεων και χωρίς άγχος.

Δώστε προσοχή στην υπερβολική ανάλυση των σκέψεών σας

  Δώστε προσοχή στην υπερβολική ανάλυση των σκέψεών σας

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 16/09/2022

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Πολλές φορές στη ζωή συναντάμε καταστάσεις στις οποίες θέλουμε να έχουμε απόλυτη επιτυχία και να τα κάνουμε όλα τέλεια. Αυτό δεν είναι πάντα εφικτό και το γνωρίζουμε εκ των προτέρων. Το μυαλό όμως έχει την τάση να μην το αναγνωρίζει και, όπως είναι λογικό, προκαλούμε στον εαυτό μας άγχος και αγωνία, χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος.

Η αποτυχία και η επιτυχία στη ζωή είναι και θα είναι δεδομένη. Δεν μπορούμε πάντα να νικάμε, δεν μπορούμε πάντα να είμαστε άριστοι, δεν μπορούμε πάντα να τα έχουμε όλα προγραμματισμένα και δεδομένα. Σημαντικά ζητήματα όπως είναι η υγεία μας, πολλές φορές τα παραμελούμε με αποτέλεσμα, όταν περάσει ο χρόνος από πάνω μας, να είναι πλέον αργά. Με άλλα λόγια, βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Προκαλούμε στον εαυτό μας εσωτερικές σωματικές και ψυχικές βλάβες, όχι ηθελημένα, αλλά μόνο και μόνο επειδή το μυαλό μας παίζει διάφορα παιχνίδια.

Ο πρώτος τρόπος να το αντιμετωπίσουμε αυτό είναι να αποβάλλουμε τις αγχωτικές σκέψεις, όταν αυτές έρχονται από μόνες τους στο μυαλό μας. Οι υπερβολικές φοβίες και υπερβολικοί κίνδυνοι υπάρχουν, αλλά οι πιθανότητες να μας συναντήσουν άμεσα είναι περιορισμένες. Αν συμβούν σε εμάς, τότε μπορούμε να προχωρήσουμε σε μία εκτενέστερη ανάλυσή τους και να ψάξουμε τις πιθανές λύσεις. Στόχος είναι να κάνουμε τις συνέπειες όσο το δυνατόν ηπιότερες, αφού δεν είναι πάντα εφικτό να τις εξαλείψουμε τελείως. Τα όσα διαβάζετε σήμερα δεν σας οδηγούν σε ένα μονοπάτι για το οποίο δεν πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για το αναπάντεχο και ακραίο γεγονός στη ζωή σας. Απλά μας προτρέπουν να αφιερώσουμε λίγο χρόνο στις σκέψεις μας για το τι θα συμβεί αν προκύψει κάτι το οποίο δεν περιμένουμε και μας δείχνουν καθαρά ότι δεν είναι χρήσιμο στον βίο μας να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε με αυτή την έννοια συνέχεια.

Θα μου πείτε πόσο εύκολο είναι αυτό στον σύγχρονο τρόπο ζωής; Οικονομικά προβλήματα, οικογενειακά προβλήματα, άνθρωποι χωρίς όνειρα και προσδοκίες από τη ζωή που μεγαλώνουν σε μία χώρα που δεν προσφέρει ιδιαίτερες ευκαιρίες ανέλιξης, αλλά και σε μία χώρα που πολλές φορές γεμίζει το σακούλι της αισιοδοξίας μόνο και μόνο από το κλίμα της. Η αλήθεια είναι ότι στη σημερινή κοινωνία οδηγούμαστε σε μία κατάσταση που δεν μπορεί εύκολα να αποφευχθεί λόγω των κοινωνικών συμβάσεων. Θεωρούμε δεδομένο ότι αν κάνουμε παιδιά, θα πρέπει να έχουν τα πάντα. Πολλές δραστηριότητες, φροντιστήρια παντός τύπου και οτιδήποτε άλλο χωράει στο μυαλό μας. Πολλές φορές δεν μπορούμε να τα προσφέρουμε όλα αυτά, με αποτέλεσμα να έρχονται στενάχωρες σκέψεις στο μυαλό μας. Ξεχνάμε όμως πως το σημαντικότερο και ομορφότερο δώρο είναι η ίδια η ζωή που προσφέρουμε, είναι η παρουσία μας μέσα στο σπίτι και τα όσα δίνουμε στα παιδιά μας στο μέτρο των δυνατοτήτων μας. Σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι αν τους προσφέραμε ακόμα περισσότερα υλικά αγαθά και δραστηριότητες θα ήταν πιο ευτυχισμένα και επιτυχημένα μελλοντικά.

Το ίδιο φυσικά ισχύει και στη δουλειά μας. Όταν αναλύουμε πολύ τα όσα συμβαίνουν σε επαγγελματικό επίπεδο και θεωρούμε τον εαυτό μας, παρότι δίνει τα πάντα, ότι δεν προσφέρει όσα μπορεί να προσφέρει, τότε αυτόματα η ανάλυση των σκέψεών μας, μας οδηγεί σε χαμηλή αυτοπεποίθηση και περισσότερο άγχος. Δώστε τον καλύτερό σας εαυτό και μη φοβάστε τίποτα. Αργά ή γρήγορα αυτό θα φανεί. Λάθη κάνουμε και θα κάνουμε. Λάθη πρέπει να κάνουμε. Δε χρειάζεται να τα αναλύουμε υπερβολικά ούτε να ψάχνουμε συνεχώς το γιατί. Αυτό που είναι αναγκαίο, μπορεί με λίγη μοναχική ή συλλογική σκέψη, να επιλυθεί, να βρεθεί η αιτία του προβλήματος και να διορθωθεί το ζήτημα που μας απασχολεί, χωρίς να ταλανιστούμε επί ώρες, μήνες, χρόνια καταστρέφοντας τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής μας.

Όπως λέμε και εμείς οι ψαράδες, σήμερα δεν έπιασες ψάρι, αύριο δε θα πιάσεις ψάρι, μην το αναλύεις και πολύ, αν είναι να ρθει, θα έρθει. Κρατήστε στο μυαλό σας πως, αν είστε κατάλληλα προετοιμασμένοι, μελετημένοι και εξοπλισμένοι, η τύχη θα έρθει να σας βρει ακόμα και αν αργήσει. Αν κολλήσετε όμως στην υπερβολική αναλυτική σκέψη, μπορεί να μην τολμήσετε ποτέ να κάνετε την κίνηση που πρέπει να κάνετε, το επόμενο μεγάλο βήμα και να μείνετε για πάντα εγκλωβισμένοι και βυθισμένοι σε ένα τούνελ σκέψεων που δεν έχει τέλος…

Ο βιολογικός πλούτος είναι σημαντικότερος από τον χρηματικό

 Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 15 Ιουλίου 2022.

Τα τελευταία χρόνια μέσα από τις οικονομικές κρίσεις, τις πανδημίες και τις συνέπειες από τους πολέμους, παρατηρείται μία έντονη δημογραφική παρακμή.

Το γεγονός αυτό δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο και κάτι τοπικά εντοπισμένο. Οι δυτικές κοινωνίες με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, που βιώνουν τις τελευταίες δεκαετίες, παρουσιάζουν μία μείωση στον αριθμό των γεννήσεων σε αντίθεση με τις χώρες που βρίσκονται ανατολικότερα. Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα και από τον πληθυσμό της Τουρκίας ο οποίος έχει φτάσει τα ενενήντα εκατομμύρια ενώ της Ελλάδας παραμένει στα δέκα, όταν πριν από πενήντα χρόνια βρισκόμασταν περίπου στα ίδια επίπεδα.

Ο δημογραφικός επεκτατισμός και η ειρηνική κατάληψη περιοχών μέσα από τη δημογραφική ακμή δεν είναι κάτι καινούργιο. Το βλέπουμε όμως να παίρνει σάρκα και οστά με ταχείς ρυθμούς σήμερα, οδηγώντας σε μία υποβόσκουσα σύγκρουση Ανατολής και Δύσης. Κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσει αυτή η κατάσταση και ποιο θα είναι το τέλος…

Αδιαμφισβήτητα, μέσα από τα ερευνητικά και επιστημονικά δεδομένα φαίνεται ότι πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή. Η έλλειψη παιδιών οδηγεί σε παρακμή τόσο οικονομική όσο και κοινωνική, ενώ η υπερβολική γεννητικότητα οδηγεί πάλι σε οικονομική και κοινωνική παρακμή. Ο αριθμός των τριών με πέντε παιδιών είναι ο κατάλληλος, ώστε να διαιωνίζεται και το είδος, αλλά και να μπορεί να συντηρηθεί το ασφαλιστικό σύστημα, χωρίς να πιέζονται οι νεότερες γενιές. Την ίδια στιγμή οι νεότεροι άνθρωποι προσφέρουν εργατικό δυναμικό και φρέσκες ιδέες στον κοινωνικό ιστό.

Το πρόβλημα στις μέρες μας εντοπίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό στις ευρωπαϊκές χώρες και λιγότερο στην αμερικανική ήπειρο όπου μπορούμε να δούμε πως η δημογραφική γήρανση είναι μικρότερη. Τα νέα πρότυπα ζωής, καθώς και η τάση των ανθρώπων για λιγότερες ευθύνες στον οικογενειακό βίο οδηγεί τους περισσότερους και τις περισσότερες στο να τεκνοποιήσουν σε μεγαλύτερη ηλικία κάνοντας ένα παιδί. Όπως είναι λογικό, ο πληθυσμός πολύ δύσκολα μπορεί να διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα χάνοντας δύο άτομα και φέρνοντας ένα καινούργιο. Κάθε χρόνο ουσιαστικά χάνεται ένα χωριό ή μία πόλη από τη χώρα μας.

Στη φύση βέβαια δεν υπάρχουν κενά. Είναι σίγουρο πως μελλοντικά τα όποια κενά υπάρξουν, θα συμπληρωθούν από νέα άτομα τα οποία θα εισαχθούν στη γονιδιακή δεξαμενή με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Μπορεί να μην είναι αυτός ο πιο επιθυμητός τρόπος για τη λύση του δημογραφικού, όμως στην παρούσα κατάσταση δε διαφαίνεται κάτι άλλο στον ορίζοντα.

Ο σημερινός κόσμος όπως έχει διαρθρωθεί, οδηγεί αναγκαστικά τους νέους σε μικρότερους ρυθμούς τεκνοποίησης. Η ανεργία, η έλλειψη κινήτρων και η λογική της καλοπέρασης δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αυξημένη κινητικότητα. Την ίδια στιγμή θέλουμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας τα πάντα. Με τα οικονομικά μας να είναι στριμωγμένα, αυτό φαντάζει όλο και πιο δύσκολο.

Μόνη λύση είναι η πλήρης κατανόηση του φαινομένου και η αντιμετώπισή του από τις ρίζες. Οικονομικά και κοινωνικά κίνητρα, αλλαγή νοοτροπίας μέσα από την εκπαίδευση και στήριξη από το κράτος με κάθε τρόπο, αποτελούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μία στροφή στον κατηφορικό δρόμο που ανοίγεται μπροστά μας.

Οι επιλογές που έχουμε λοιπόν είναι δύο. Να αντιστρέψουμε την κατάσταση πριν να είναι αργά και να δώσουμε μία ευκαιρία στη χώρα να ορθοποδήσει μέσα από τη δημιουργία νέων ανθρώπων ή να περάσουμε σε συνεχόμενη παρακμή όπου κάθε γενιά θα περνάει και πιο δύσκολα από την επόμενη, μέχρι να συμπληρωθεί το κενό από γονίδια άλλης δεξαμενής. Και για όσους και όσες σκέφτονται τις σκοτούρες και τα βάσανα, καλά θα ήταν να θυμούνται αυτό που είχε γράψει ο Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός Κικέρων.

"Πολλά παιδιά, πολλές σκοτούρες. Κανένα παιδί, καμία χαρά!"

 

 

Την ελευθερία αντίδρασης στις καταστάσεις της ζωής δεν μπορεί να σας την πάρει κανείς

Την ελευθερία επιλογής δεν μπορεί να σου την πάρει κανείς

 Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις   22/4/2021

Τον τελευταίο μήνα και με αφορμή τα όσα συμβαίνουν στον πόλεμο στην Ουκρανία σκέψεις και ανησυχίες στροβιλίζονται στο μυαλό όλων μας.

 

Ανεξάρτητα από την προσωπική άποψη του καθένα, η καταδίκη μιας εισβολής και η προσπάθεια αναθεώρησης των συνόρων εν έτει 2022 είναι καταδικαστέα και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ανοίξει την όρεξη και σε άλλους που επιδιώκουν μέσα από τη ρητορική τους τον ίδιο σκοπό.

 

Όταν έχουμε μία μάχη Δαυίδ εναντίον Γολιάθ, τα πράγματα είναι πάντα δύσκολα. Στο εξαιρετικό βιβλίο του Victor Frankl, "Το νόημα της ζωής", το οποίο έχει πουλήσει πάνω από δώδεκα εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, ο συγγραφέας περιγράφει το σκεπτικό του όταν τον έκλεισαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Αυτό το κομμάτι που θα παραθέσω τώρα πιστεύω ταιριάζει απόλυτα και στα όσα βιώνουμε αυτούς τους καιρούς: "Δυνάμεις πέρα από τον έλεγχό σου μπορούν να σου πάρουν όλα όσα έχεις εκτός από ένα, την ελευθερία σου να επιλέξεις πώς θα αντιδράσεις στην κατάσταση. Δεν μπορείς να ελέγχεις τι συμβαίνει στη ζωή σου, αλλά μπορείς πάντα να  ελέγχεις τι θα αισθανθείς και τι θα κάνεις σχετικά με αυτό που σου συμβαίνει."

 

Γενική αίσθηση είναι πως τα παραπάνω λόγια δείχνουν με τρόπο ξεκάθαρο, γιατί ο ουκρανικός λαός επέλεξε να αμυνθεί, να αντιδράσει και τελικά όπως δείχνουν τα πράγματα, να τσαλακώσει το γόητρο της Ρωσικής Αρκούδας. Η εισβολή ξεκάθαρα ήταν κάτι το οποίο δύσκολα θα μπορούσε να αποφευχθεί, αφού είχε αποφασιστεί από ανώτερα κέντρα. Ο τρόπος αντίδρασης όμως των Ουκρανών δεν ήταν δεδομένος.

 

Μπροστά τους είχανε δύο δρόμους. Τον πρώτο, της άμεσης παράδοσης και αποφυγής απωλειών, και τον δεύτερο, της αντίστασης και της μάχης. Πορεία δύσκολη γεμάτη απώλειες και κακουχίες. Η ελευθερία βούλησής τους, τους οδήγησε στο να πολεμήσουν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Άσχετα από τις διαφορές μεταξύ τους, μπορεί κανείς να δει πως υπήρξε μία γενικότερη συσπείρωση του λαού, όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις εξωτερικής επίθεσης. Ενώ θα περίμενε κανείς πως η διάσπαση θα μεγεθυνόταν, τελικά συνέβη το αντίθετο. Ο κίνδυνος όμως για εμφύλιο θα ελλοχεύει πάντα μετά το τέλος του πολέμου.

 

Κάτι τελευταίο που πρέπει να επισημανθεί επιπλέον, είναι πως στη σημερινή εποχή αναθεωρητικές βλέψεις δεν τυγχάνουν γενικής αποδοχής. Η συσπειρωμένη και μαζική αντίδραση της Δύσης, η οποία κατά το παρελθόν έκανε και αυτή αντίστοιχα λάθη, κόβει την όρεξη για τέτοιες τακτικές. Ο πόλεμος με όπλα μπορεί να είναι βαρύς, αλλά ο οικονομικός πόλεμος είναι μακροχρόνιος, εξαντλητικός και στο τέλος εξαϋλώνει κυβερνήσεις. Να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, ότι ακόμη και αν χάσουμε τα πάντα, ποτέ δεν θα μείνουμε χωρίς κάτι, εφόσον υπάρχει η επιλογή τού τρόπου αντίδρασης από μέρους μας.

 

Το έδειξε η ελληνική επανάσταση και ο ελληνικός λαός το 1821, το δείχνει ο ουκρανικός λαός σχεδόν 200 χρόνια μετά. Η τεχνολογία αλλάζει τα μέσα του πολέμου, η θέληση των λαών όμως για αυτοδιάθεση, ανεξαρτησία και ελευθερία επιλογής μένει και θα μένει για πάντα η ίδια.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΕΛΛΑΔΑ!!!

 Μέρες που είναι πρέπει να θυμόμαστε και να τιμούμε πάνω από όλα αυτούς που έδωσαν το αίμα τους για να είναι η πατρίδα ελεύθερη. 

Είμαστε υποχρεωμένοι να διδάσκουμε ιστορία και να μαθαίνουμε από αυτήν χωρίς να έχουμε παρωπίδες και δογματικές απόψεις.

Κάθε χρόνο τέτοια μέρα η συγκίνηση ξεχειλίζει και περιμένουμε πώς και πώς τις εκδηλώσεις της αυριανής.

Είναι καλό να θυμόμαστε όμως το πώς φτάσαμε ως εδώ και τα λάθη μας. Αυτός είναι ο βασικός στόχος της ιστορίας, να μας διδάσκει τα λάθη, ώστε να μην επαναλαμβάνονται. 

Η τιμή λοιπόν αυτή τη μέρα ανήκει στους ήρωες και στις ηρωίδες. Τους Έλληνες του εξωτερικού και τους Έλληνες που ζούσαν στη σκλαβωμένη πατρίδα μας και έδωσαν το αίμα τους για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι, να μιλάμε ελληνικά και να έχουμε τη θρησκεία μας.

Δεν πρέπει όμως, κατά την άποψή μου, να φοβόμαστε να μιλήσουμε ή να ξεχνάμε τις στιγμές που σημάδεψαν αρνητικά την επανάσταση. Ακόμα και τώρα, 200 χρόνια μετά, συνεχίζουν να ταλανίζουν την πατρίδα μας και φοβόμαστε να μιλήσουμε για αυτές και να τις αγγίξουμε. Θα ήθελα να σταθώ σε δύο. Στον εμφύλιο πόλεμο, που είχε σαν αποτέλεσμα περισσότερους νεκρούς από ό,τι είχε ο πόλεμος με τους Τούρκους, που οδήγησε τον Κολοκοτρώνη στη φυλακή και στην απώλεια του γιου του. Που διέλυσε όλη την προσπάθεια που είχαμε κάνει στην αρχή και κόντεψε να τινάξει την επανάσταση στον αέρα.

Δεύτερο στοιχείο, το οποίο διδασκόμαστε από την ιστορία και πιο τραγικό, είναι η δολοφονία του Καποδίστρια τη στιγμή που προσπαθούσε να στήσει ένα ευρωπαϊκό κράτος, διαφορετικό από αυτό που είχαμε μάθει να ζούμε μέχρι τότε υπό την οθωμανική κατοχή...

Τα διδάγματα για εμένα αυτές τις μέρες είναι πολλαπλά και πρέπει να περάσουνε στον ελληνικό λαό με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο.

Χωρίς θυσίες και κόπο δεν πετυχαίνει κανείς τίποτα.

Χωρίς ενότητα, κάθε προσπάθεια είναι καταδικασμένη εξ αρχής. Η φωτογραφία του Μάρκου Μπότσαρη αυτή την έννοια έχει, καθώς ήταν ένας από τους αγωνιστές που πάλεψαν και θυσιάστηκαν για την ενότητα.

Άνθρωποι που τραβάνε μπροστά και προσπαθούν να αλλάξουν τα κακώς κείμενα της χώρας μας, πρέπει να στηρίζονται από όλους μας και με κάθε τρόπο, μακριά από μικροπολιτικά συμφέροντα.

Αν οι τρεις παραπάνω προϋποθέσεις δεν εκπληρωθούν, τότε η προσπάθεια που κάνανε οι αγωνιστές του 1821 μένει ημιτελής και η πατρίδα μας μονίμως ένα σκαλί κάτω από εκεί που της αξίζει να βρίσκεται.

Χρόνια πολλά λοιπόν. Ας γιορτάσουμε αύριο όλοι με τις οικογένειές μας τα 201 χρόνια ελευθερίας, ας συζητήσουμε με τα παιδιά μας, χωρίς φόβο, τι μπορούμε να κάνουμε, ώστε να γίνουμε καλύτεροι και να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων, όπως μας αρμόζει...

Μαμά, δε θέλω να πάω σχολείο

Μαμά, δε θέλω να πάω σχολείο

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις   11/3/2021

Τα τελευταία χρόνια, είναι αλήθεια ότι έχουμε δεχθεί όλοι και όλες τεράστια πίεση με την κατάσταση που βιώνουμε. Σαν αποτέλεσμα έχουμε γίνει περισσότερο ελαστικοί στην τήρηση των ορίων, περισσότερο ευαίσθητοι σε πολλά ζητήματα που αφορούν τα παιδιά μας.

Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, αρκεί να μη γίνεται σε υπερβολικό βαθμό. Μετά το τέλος του εκπαιδευτικού μοντέλου της απόλυτης πειθαρχίας, το οποίο όλοι ομολογούν πλέον πως παιδαγωγικά είχε μειωμένη αξία, περάσαμε στο δημοκρατικό μοντέλο το οποίο φυσικά και έχει πολλά πλεονεκτήματα έναντι του πρώτου. Χρειάζεται όμως σωστή διαχείριση για να είναι επιτυχημένο.

Το σχολείο, ως θεσμός, οφείλει να προετοιμάσει τα παιδιά για την ένταξή τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Όταν με το καλό οι μικροί μαθητές και μαθήτριες ενηλικιωθούν και γίνουν πολίτες, θα συναντήσουν στη ζωή τους πολλούς και διαφορετικούς χαρακτήρες. Με άλλους θα ταιριάξουν καλύτερα και με άλλους όχι. Στις περισσότερες των περιπτώσεων όμως είναι αδύνατο να επιλέξουν μόνο έναν κύκλο ανθρώπων από τον οποίο θα περιστοιχίζονται με άτομα τα οποία αυτοί επιθυμούν. Είναι αναγκαίο να μάθουμε στα παιδιά μας να προσαρμόζονται σε όλες τις καταστάσεις, καθώς αυτή είναι μία δεξιότητα που θα τους δώσει ένα μεγάλο πλεονέκτημα στη ζωή τους αργότερα. Να ξεκαθαρίσω εδώ πως δε μιλάω για ακραίες περιπτώσεις.

Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα μικρά παιδιά πολλές φορές, όπως και οι μεγάλοι, θέλουν να περάσει το δικό τους. Αυτό δεν έχει να κάνει με τον χαρακτήρα του παιδιού, αλλά έτσι είναι η ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία. Ακόμη και εμείς ως μεγάλοι αυτό θέλουμε. Γνωρίζουμε όμως ότι δεν είναι πάντοτε εφικτό. Πολλές φορές λοιπόν το παιδί μπορεί να βρει διάφορες δικαιολογίες επειδή απλά ίσως έχει σηκωθεί κουρασμένο και δεν θέλει να πάει στο σχολείο. Θα επιδιώξει λοιπόν να το πετύχει με κάθε τρόπο. Εμείς ως μεγάλοι συχνά μπορεί να έχουμε πει το πρωί: " Τι καλά θα ήταν να μέναμε στο κρεβάτι μας για λίγο ακόμα". Γνωρίζουμε όμως ότι αυτό δεν είναι δυνατό στην κοινωνία που ζούμε και με τις υποχρεώσεις που έχουμε. Τα παιδιά, ιδιαίτερα στο δημοτικό, δεν το κατανοούν αυτό και πρέπει να τους το διδάξουμε. Στις περισσότερες συζητήσεις που γίνονται με τα παιδιά στο μάθημα της μελέτης ή της κοινωνικής αγωγής, γνωρίζουν πάντα τη λέξη δικαίωμα, αγνοούν όμως συνήθως τη λέξη υποχρέωση…

Στην προσπάθειά τους λοιπόν να περάσει το δικό τους μπορούν να βρουν επιχειρήματα όλων των ειδών. Το πιο συχνό είναι ότι κάτι τους φταίει, κάποιος συμμαθητής τους ή κάποιος δάσκαλος. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε σε αυτή την περίπτωση είναι να εξηγήσουμε στα παιδιά πως έτσι είναι η ζωή. Τουλάχιστον αυτό κάνω εγώ όταν καμιά φορά το πρωί μου λένε τα παιδάκια μου ότι δε θέλουν να πάνε στο σχολείο. Έτσι είναι οι υποχρεώσεις και οι κοινωνικές συμβάσεις και δεν μπορούμε πάντα να τις αναιρέσουμε.

Το χειρότερο που έχετε να κάνετε είναι να πέσετε στην παγίδα και να αρχίσετε να κατηγορείτε κάποιον μαθητή ή κάποιον εκπαιδευτικό. Αν θεωρείτε ότι αυτό συμβαίνει συνεχώς και είναι μία πάγια κατάσταση, τότε καλά θα κάνετε να μιλήσετε απευθείας στον εκπαιδευτικό της τάξης είτε για ζήτημα που αφορά τον ίδιο είτε για ζήτημα που αφορά τη σχέση μεταξύ μαθητών-τριών. Αν αρχίσετε να κακολογείτε οποιονδήποτε μπροστά στο παιδί, το μόνο που θα καταφέρετε είναι να χάσετε τελείως τον έλεγχο, καθώς η υποβάθμιση του δασκάλου και των συμμαθητών του μπροστά στα μάτια του παιδιού, το μόνο που θα καταφέρει είναι να δυσχεραίνει κι άλλο την παρουσία του στο σχολείο. Θα το κάνει να νιώθει άβολα, θα το κάνει να νιώθει παντοδύναμο και στο τέλος της ημέρας θα θέσετε άθελά σας εμπόδια στην ομαλή κοινωνικοποίησή του που μπορεί να γίνει μέσα από τα βιώματα που πρέπει να αντιμετωπίσει μόνο του στο σχολείο.

Επίσης, έχουμε διαπιστώσει πολλές φορές ότι τα παραπάνω συμβαίνουν και αντίστροφα. Πολλές φορές οι μικροί μαθητές και μαθήτριες, στην προσπάθειά τους να περάσει το δικό τους, επικαλούνται τους γονείς τους κατά τη διάρκεια του μαθήματος, ώστε να επιτύχουν αυτό που θέλουν. Εκεί είναι ευθύνη του εκπαιδευτικού να δράσει άμεσα, να έρθει σε επικοινωνία με τον γονέα και να διαπιστώσει εάν όντως ισχύει αυτό που υποστηρίζει το παιδί ή απλά είναι μία στρατηγική για να αποφύγει κάτι που μπορεί να μην του αρέσει.

Το μυστικό λοιπόν είναι να καταλάβει κανείς πότε υπάρχει πραγματικά πρόβλημα και πότε το παιδί προσπαθεί να μας χειραγώγησει. Στο 90% των περιπτώσεων συμβαίνει το δεύτερο και μπορούμε να το επιλύσουμε με συζήτηση. Αν θεωρείτε πως έχετε κάποιο πρόβλημα το οποίο είναι παγιωμένο, τότε απευθυνθείτε αμέσως στο σχολείο και μην το αναλύετε δεξιά και αριστερά, καθώς δεν πρόκειται να καταφέρετε τίποτα θετικό. Με συζήτηση και πνεύμα καλής συνεργασίας, τα πάντα μπορούν να βρουν τον δρόμο τους…

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Τα μυστικά μιας επιτυχημένης διδασκαλίας

 Τα μυστικά μιας επιτυχημένης διδασκαλίας

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις   20/5/2022

Η διδασκαλία είναι μία διαδικασία σύνθετη και απαιτεί πολλές δεξιότητες, ώστε να στεφθεί με επιτυχία. 

Όπως σε όλα τα επαγγέλματα, έτσι και σε αυτό του εκπαιδευτικού είναι πολύ δύσκολο να προσεγγίσει κανείς το τέλειο και να πετύχει πραγματικά μία διαφορετική, καινοτόμα και πλήρως επιτυχημένη διδασκαλία. Οι παράγοντες για τους οποίους συμβαίνει αυτό είναι πολλοί και ποικίλοι και δεν θα αναλυθούν σε αυτό το άρθρο. Έχουμε γράψει παρόμοια άρθρα στο παρελθόν και θα γίνει και εκτενέστερη ανάλυση στο μέλλον.

Ποια είναι όμως τα συστατικά για να πετύχουμε τα μέγιστα εκπαιδευτικά αποτελέσματα; Κατά την προσωπική μου άποψη, τρεις είναι οι παράγοντες που μπορούν να καταστήσουν μία εκπαιδευτική διαδικασία επιτυχημένη. Τα τρία δομικά στοιχεία είναι η μεταδοτικότητα του δασκάλου, η δυνατότητα ενσυναίσθησης και η επαγγελματική του κατάρτιση.

Η μεταδοτικότητα είναι κάτι το οποίο σε μεγάλο βαθμό είναι ταλέντο. Το αν μπορούμε να μεταδώσουμε γνώσεις στους άλλους με τον τρόπο που μιλάμε, τη στάση του σώματός μας και τις γνώσεις μας, απαιτεί ταλέντο και χάρισμα που πολλές φορές είναι εκ γενετής δοσμένο. Φυσικά και μπορεί να καλλιεργηθεί. Ωστόσο, μπορούμε να φτάσουμε μέχρι ενός σημείου. Αποτελεί πραγματική τύχη για τους μαθητές και τις μαθήτριες να έχουν ένα χαρισματικό δάσκαλο που να μπορεί να μεταδώσει γνώσεις χρησιμοποιώντας όλους τους δυνατούς τρόπους.

Η ενσυναίσθηση είναι μία δεξιότητα απαραίτητη για όσους θέλουν να ασχοληθούν με τον χώρο της εκπαίδευσης. Φυσικά αυτή αποτελεί σημαντικό στήριγμα σε κάθε στιγμή της ζωής μας και όχι μόνο στο επάγγελμα που θα ακολουθήσουμε. Είναι πολύ σημαντική για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τι νιώθουν οι άλλοι και γιατί πρέπει να κινηθούμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Φυσικά κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι εξόχως σημαντικό να γνωρίζουμε το πώς νιώθουν οι μαθητές μας, αν βαριούνται, αν υπάρχει κάτι που επηρεάζει την απόδοσή τους, αν είναι ευχαριστημένοι με όσα κάνουμε και μπορούμε να συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο.

Τέλος, η επαγγελματική μας κατάρτιση είναι κάτι το οποίο καλλιεργείται στο πέρασμα των χρόνων μέσα από την εμπειρία και μέσα από τη διάθεση που έχει ο καθένας από εμάς για να βελτιωθεί. Συνδυαστικά εμπειρία και ενίσχυση γνώσεων μπορούν να προσφέρουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για μία επιτυχημένη διδασκαλία ακόμα και αν δεν έχουμε σε μεγάλο βαθμό κάποια από τις δύο ικανότητες που προαναφέρθηκαν. 

Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί λογικά κινούνται κάπου στον μέσο όρο των τριών παραπάνω δομικών στοιχείων για μία επιτυχημένη διδασκαλία. Όπως σε όλα τα επαγγέλματα, σπανίζει τόσο το ένα άκρο όσο και το άλλο άκρο. Μπορεί δηλαδή να συναντήσει κανείς εκπαιδευτικούς εξαιρετικούς που θα τους θυμάται για μία ζωή όπως και εκπαιδευτικούς που δεν θα ήθελε να τους είχε συναντήσει ποτέ στη ζωή του.

Φυσικά πρέπει να γνωρίζουμε πως έτσι είναι η ζωή και η συναναστροφή μας με άλλα άτομα, ακόμα κι αν αυτά δεν μας προσφέρουν όσα επιθυμούμε, είναι απαραίτητη για να γίνουμε δυνατότεροι και να μάθουν να προσαρμοζόμαστε σε όλες τις καταστάσεις.

Κλείνοντας, είναι καλό να επισημανθεί ότι μία πλήρης διδασκαλία περιλαμβάνει συνδυαστικά και τους τρεις παράγοντες που αναφέραμε παραπάνω. Μπορεί να έχουμε άπειρες γνώσεις αλλά αν δεν μπορούμε να τις μεταδώσουμε καθόλου, τότε τα πράγματα είναι δύσκολα. Μπορούμε πάλι να έχουμε πολλές γνώσεις και να είμαστε αρκετά μεταδοτικοί αλλά αν αδιαφορούμε για τον ψυχοσυναισθηματικό κόσμο των παιδιών, πάλι θα προκύψουν προβλήματα που αργά ή γρήγορα θα τα βρούμε μπροστά μας.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς ως ενεργοί εκπαιδευτικοί είναι να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε καθημερινά, να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας, να βελτιώνουμε τις αδυναμίες μας και να καλλιεργούμε τα ταλέντα τα δικά μας και των παιδιών που έχουμε στα χέρια μας. Στο τέλος της ημέρας οφείλουμε να κάνουμε έναν απολογισμό θετικό και να είμαστε εντάξει με τον εαυτό μας και χαρούμενοι για όσα ζήσαμε σε αυτό το ταξίδι...

Το περιβάλλον εκπέμπει SOS

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Κάνοντας μία ανασκόπηση στις θερμοκρασιακές μεταβολές του 2021, η κλιματική κρίση, που γίνεται όλο και πιο έντονη όσο περνάει ο καιρός, αποδεικνύεται περίτρανα. Δε χρειάζεται κανείς να είναι ειδικός επιστήμονας για να το διαπιστώσει. Mπορεί εύκολα και ρίχνοντας μία απλή ματιά στα διαγράμματα να καταλάβει το τι συμβαίνει.

Σύμφωνα με το Βerkeley Earth, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα την Καλιφόρνια, ο οποίος κάνει μετρήσεις στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος από το 2013, το 2021 χαρακτηρίζεται ως το έκτο  πιο ζεστό έτος από το 1850 που έχουμε δεδομένα. Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη μελέτη:

Global Temperature Report for 2021

Πηγή: berkeleyearth.org

Η τάση στο παραπάνω διάγραμμα είναι ξεκάθαρη. Από το 1860, oπότε ξεκινά η βιομηχανική επανάσταση, με τα ανάλογα σκαμπανεβάσματα, έχουμε συνεχόμενη άνοδο της θερμοκρασίας. Αυτό όμως που ανησυχεί περισσότερο, δεν είναι η άνοδος της θερμοκρασίας, αλλά ο ρυθμός ανόδου. Με βάση τα όσα δεδομένα έχουμε από τον άνθρακα και τις άλλες μεθόδους που ακολουθούν οι επιστήμονες για να μελετήσουν τις θερμοκρασιακές διαφορές ανά τα έτη, καταλήγουμε στο εξής συμπέρασμα. Ποτέ άλλοτε η θερμοκρασία δεν έχει αυξηθεί με τόσο γρήγορο ρυθμό, όσο αυξάνεται στις μέρες μας. Ο πλανήτης πέρασε πολλές αλλαγές, αλλά αυτό έγινε σε βάθος πολλών εκατοντάδων ετών. Πρώτη φορά συμβαίνει μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Εδώ ακριβώς φαίνεται πως είναι ο άνθρωπος ο οποίος παίζει τον ρόλο του με τις καύσεις του, το κόψιμο των δέντρων, τις πυρκαγιές και γενικότερα την επιβάρυνση που ο ίδιος προκαλεί στο περιβάλλον.

Σύμφωνα  επίσης με όσα σημειώνονται στην ίδια έρευνα, το 2021 ήταν ένα έτος που είχαμε πολλά ρεκόρ. Ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας σημείωσαν 25 χώρες. Ανάμεσά τους η Κίνα, η Κορέα και η Νιγηρία. Είχαμε ρεκόρ στα ακραία καιρικά γεγονότα, καθώς ήταν μαζικά, ιδιαίτερα στη Νότια Αμερική και στις ακτές που βρέχονται από ωκεανούς.

Πηγή: berkeleyearth.org

Στην παραπάνω εικόνα παρουσιάζεται η διακύμανση της θερμοκρασίας ανάλογα με τους μέσους όρους από το 1951 μέχρι και σήμερα. Άνετα παρατηρεί κανείς ότι τα περισσότερα μέρη στον πλανήτη, ειδικά σε ηπειρωτικές περιοχές παρουσιάζουν αύξηση τους μέσους όρους θερμοκρασίας, σε αντίθεση με λίγα τα οποία βρίσκονται κυρίως στη θάλασσα τα οποία παρουσιάζουν μείωση. Να τονίσουμε στο σημείο αυτό πως αυτή η κατάσταση τείνει να γίνει κάθε χρόνο συνήθεια.

Πηγή: berkeleyearth.org

Πιο ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός της τρίτης εικόνας. Δείχνει τα ρεκόρ θερμοκρασιών που επιτεύχθηκαν το 2021. Παρατηρούμε ότι έχουμε σε πολλά σημεία ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών, πουθενά όμως δεν εντοπίζεται ρεκόρ χαμηλών θερμοκρασιών. Έχουμε την αίσθηση πως αυτό λέει πολλά.

Καμιά φορά λοιπόν στις άναρθρες κραυγές της συνωμοσιολογίας και της αμάθειας, δε χρειάζεται να λέμε πολλά πράγματα, αλλά να παραθέτουμε γεγονότα και αποδείξεις. Μπορεί όσοι και όσες έχουν παρωπίδες ή κινούνται με βάση διάφορα συμφέροντα, να μη θέλουν να το δουν, αλλά ο πλανήτης μας αλλάζει και αυτό είναι μία πραγματικότητα αδιαπραγμάτευτη.

Για περισσότερα άρθρα μου σχετικά με το περιβάλλον πατήστε εδώ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ο κόσμος μου

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

 Ο κόσμος μου

Ο Κόσμος που τόσο αγάπησα, εκείνος με προδίδει,

εκείνος το βράδυ

έρχεται αργά και με τυλίγει.

Ο Κόσμος που εγώ ζήτησα,

εσείς τον έχετε αλλάξει,

έτσι τον φέρνετε στα μέτρα σας τον έχετε αφαιμάξει.

Γυρίστε πίσω να σας δω,

φέρτε μου την αγάπη, 

φέρτε αυτά που χάσαμε,

νιάτα σε ένα παγκάκι.

Γυρίστε πίσω να σας δω,

φέρτε μου την αγάπη

και όλα αυτά που χάσαμε 

τον ήλιο μες στη στάχτη.

Ο κόσμος που νιώσαμε 

πως φεύγει μια για πάντα,

 είναι ακόμα εδώ 

και τραγουδά μπαλάντα.

Ο Κόσμος που αλλάξατε,

ο Κόσμος που ποθείτε,

είναι αυτός που χάνεται

αυτός που λησμονείται.

Γυρίστε πίσω να σας δω,

φέρτε μου την αγάπη, 

φέρτε αυτά που χάσαμε,

νιάτα σε ένα παγκάκι.

Γυρίστε πίσω να σας δω,

φέρτε μου την αγάπη

και όλα αυτά που χάσαμε 

τον ήλιο μες στη στάχτη.

Ποιητική συλλογή: Στίχοι Καρδιάς

Ποίημα πρώτο: Ο Κόσμος μου

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η χώρα είναι μέσα από την εκπαίδευση

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις   27/5/2022

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η χώρα είναι μέσα από την εκπαίδευση.

Πριν δύο χρόνια σε ένα σεμινάριο του πανεπιστημίου Πειραιώς σε συνεργασία με την κυρία Χατζηδήμα Σταματίνα είχαμε κάνει μία έρευνα σχετικά με τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να την δείτε παρακάτω:

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σε γενικές γραμμές, τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε ήταν πως οι πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες και οι πιο αναπτυγμένες σε όλα τα επίπεδα είχαν δώσει ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, δαπανούσαν πολύ μεγαλύτερα ποσά για την εκπαιδευτική τους πολιτική ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με χώρες όπως η Ελλάδα.

Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα είναι ότι η τεχνική εκπαίδευση είχε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σε αυτές τις χώρες, καθώς δινόταν ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή και στην επαγγελματική αποκατάσταση.

Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι πως τα κράτη αυτά δεν ήταν αναπτυγμένα μόνο περισσότερο οικονομικά αλλά και ηθικά και κοινωνικά. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως η Ολλανδία εισάγει φυλακισμένους, καθώς οι φυλακές της είναι άδειες.

Η Ελλάδα οφείλει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε όλα τα εκπαιδευτικά πεδία. Στην επιμόρφωση και στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών, στην διαμόρφωση σύγχρονων και αποτελεσματικών προγραμμάτων σπουδών που θα προωθούν την καινοτομία, την έρευνα και μία διαφορετική μάθηση, στον σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων της χώρας, σε ένα σύστημα αξιολόγησης που θα ξεκινάει από πάνω και θα κινείται από πάνω προς τα κάτω με πολλούς και αντικειμενικούς δείκτες, που θα επιβραβεύει και δε θα τιμωρεί και φυσικά θα προσφέρει στους μαθητές και τις μαθήτριες όλα εκείνα τα απαραίτητα εφόδια και μέσα που θα κάνουν τη μάθησή τους περισσότερο διαδραστική και συνυφασμένη με τη σύγχρονη εποχή.

Φυσικά κάποιος θα μπορούσε να μας κατηγορήσει ως ιδεαλιστές. Τα πράγματα όμως δεν είναι απολύτως έτσι. Μία μικρή αύξηση των δαπανών για την παιδεία, θα μπορούσε να έχει πολλαπλάσια οφέλη για τη χώρα σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο τα επόμενα χρόνια. Τα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα, αλλά και οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι. Χώρες όπως η Φινλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία έχουν καταφέρει και έχουν οδηγήσει το εκπαιδευτικό τους σύστημα σε ένα τέτοιο σημείο στο οποίο οι μαθητές δεν καταλαμβάνουν μόνο τις πρώτες θέσεις σε εκπαιδευτικούς διαγωνισμούς, αλλά πάνω από όλα βγαίνουν σωστοί άνθρωποι μέσα από τα σχολεία με πολλές δεξιότητες οι οποίες είναι απαραίτητες για τον σύγχρονο πολίτη.

Σίγουρα δεν μπορούμε να αντιγράψουμε πιστά τα ξένα εκπαιδευτικά συστήματα, καθώς θα οδηγηθούμε σε ένα αποτυχημένο κακέκτυπο. Μπορούμε όμως να υιοθετήσουμε καλές πρακτικές οι οποίες θα προσαρμοστούν στα δεδομένα της χώρας μας και σε συνδυασμό με την ενίσχυση των σχολείων θα έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε την Αμερική. Χρειάζεται να μπουν στην άκρη οι γραφειοκράτες και να αναλάβουν θέσεις ευθύνης και θέσεις-κλειδιά άνθρωποι που είναι χρόνια στον εκπαιδευτικό τομέα, άνθρωποι που έχουν ζήσει τα καλά και τα στραβά μέσα από το ίδιο το σύστημα. Μόνο αυτοί μπορούν να ανατρέψουν τα δεδομένα και να δημιουργήσουν μία νέα ροπή προς ένα καλύτερο αύριο. Φυσικά απαιτείται πολλή και σκληρή δουλειά από όλους όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ανέφικτο θα μου πείτε; Θα είναι και θα παραμένει ανέφικτο όσο η πολιτική ηγεσία δεν πιέζεται από εμάς τους ίδιους να κάτσει κάτω και να δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα για τα επόμενα 30 χρόνια, συνταγματικά κατοχυρωμένο το οποίο δεν θα μπορεί να αλλάζει κάθε φορά που γίνονται εκλογές και το οποίο θα κριθεί στο τέλος. Τότε μόνο θα μπορούμε να έχουμε τα αποτελέσματα για το τι πετύχαμε. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα συνεχίζουμε αυτό το γαϊτανάκι ράβε-ξήλωνε το οποίο συμβαίνει κάθε τέσσερα χρόνια μη σας πω και λιγότερο. Αλλαγές και πολιτικές που δεν έχουν κανένα νόημα δεν έχουν μακροπρόθεσμη προοπτική, παρά μόνο εξυπηρετούν πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη, τα οποία όμως οδηγούν τη χώρα σε εκπαιδευτικό και κοινωνικό τέλμα και τη ζωή των νέων σε αδιέξοδο.

Δεν υπάρχει η μία και μοναδική παιδαγωγική μέθοδος

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Δεν υπάρχει η μία και μοναδική παιδαγωγική μέθοδος

Πολλές φορές υπάρχουν συζητήσεις γύρω από το ποια είναι η κατάλληλη μέθοδος να ακολουθήσει κάποιος σε κάθε επιμέρους περίπτωση παιδιού. Κατά την άποψή μου, δεν υπάρχει μία και μοναδική παιδαγωγική μέθοδος. Οι παράγοντες οι οποίοι παίζουν ρόλο σε αυτό είναι πάρα πολλοί.

Πρώτος και κύριος είναι η ηλικία. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε το ίδιο ένα παιδί που είναι στα πέντε με ένα παιδί που είναι στα εφτά και με ένα παιδί που είναι στα έντεκα. Το επίπεδο ωρίμανσης είναι διαφορετικό σε κάθε ηλικία. Τα μικρότερα παιδιά δυσκολεύονται να διαχειριστούν τον εαυτό τους, τα συναισθήματά τους, ενώ αντιδρούν πολύ χειρότερα όταν είμαστε αυστηροί μαζί τους σε σχέση με τα μεγαλύτερα. Όσοι και όσες έχουν περάσει από όλες τις τάξεις του Δημοτικού το γνωρίζουν αυτό από πρώτο χέρι. Η ψυχοσύνθεσή τους είναι διαφορετική και ως εκ τούτου πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στον τρόπο που το διαχειριζόμαστε και στις εκφράσεις μας. Αντίθετα, όσο μεγαλώνουμε αποκτούμε τη δύναμη της ενσυναίσθησης, ωριμάζουμε και μπορούμε να δεχτούμε πολύ ευκολότερα τις συνέπειες και την αυστηρότητα.

Από την άλλη, ένας εκπαιδευτικός αντιμετωπίζει στην καριέρα του χιλιάδες τύπους διαφορετικών μαθητών και μαθητριών. Αντιμετωπίζει μαθητές που τους ενοχλεί η φασαρία και πρέπει με κάποιον τρόπο να το διαχειριστεί, εντοπίζει μαθητές που δεν μπορούν να ελέγξουν τον εαυτό τους και πρέπει και αυτό να το επιλύσει, αντιμετωπίζει μαθητές με έντονο το εγώ ή μαθητές οι οποίοι έχουν τελείως χαμηλή αυτοπεποίθηση κ.ο.κ. Εκατοντάδες διαφορετικές προσωπικότητες με τις οποίες έρχεται σε επαφή καθημερινά. Η παιδαγωγική διαχείριση της καθεμιάς τις καθιστά έναν επίπονο και δισεπίλυτο γρίφο.

Όλα αυτά κάνουν το λειτούργημα του εκπαιδευτικού εξόχως σημαντικό, αλλά και απίστευτα δύσκολο. Δεν υπάρχει περίπτωση λοιπόν κάποιος ο οποίος ασχολείται χρόνια με το επάγγελμα να θεωρείται αυθεντία στο οτιδήποτε και να θεωρεί ότι τα κάνει όλα σωστά, γιατί απλά αυτό δεν μπορεί να υφίσταται. Κάποια στιγμή θα χρειαστεί να ανεβάσει τον τόνο της φωνής του στην τάξη, ακόμα και αν αυτό είναι λάθος, μπορεί να του ξεφύγει μία έκφραση που παιδαγωγικά να θεωρείται τελείως ανυπόστατη και δε θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να χρησιμοποιηθεί, να καταφύγει σε απειλές και σε τιμωρίες. Φυσικά θα πρέπει να κάνω μία διάκριση ανάμεσα στην τιμωρία και στη συνέπεια. Η τιμωρία έχει την έννοια της εκδίκησης. Όταν όμως αναφερόμαστε στον όρο συνέπεια θεωρούμε ότι είναι δόκιμο το παιδί να καταλαβαίνει ότι, όταν κάνει κάτι το οποίο δεν είναι μέσα στα κοινωνικά πλαίσια, θα πρέπει να έχει και τις αντίστοιχες συνέπειες. Εφόσον σπάσει κάτι μέσα στην τάξη, είναι αναγκαίο με κάποιον τρόπο να το αναπληρώσει και όχι να χάσει το διάλειμμα. Εφόσον κάνει κάτι το οποίο είναι λανθασμένο την ώρα του διαλείμματος, εκεί μπορεί να εφαρμοστεί και η παραπάνω συνέπεια. Με άλλα λόγια είναι πολύ σημαντικό να βάλουμε από νωρίς τα όρια εκεί που πρέπει να μπουν, αλλά να είναι ανάλογα των αρνητικών πράξεων που επιτελούνται. Η συνέπεια και η τιμωρία ουσιαστικά είναι το ίδιο. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από τις λέξεις. Όμως είτε συνέπεια την πούμε είτε τιμωρία θα πρέπει να είναι αντίστοιχη των πράξεων και να μην περιέχει κούφιες απειλές. Όταν λοιπόν θα μουτζουρωθεί το θρανίο, τότε το θρανίο θα πρέπει να καθαριστεί, ακόμα και αν αυτό μας αφαιρέσει λίγο χρόνο από το διάλειμμα. Αν πετάγεσαι συνεχώς στην τάξη χωρίς να σηκώνεις χέρι, θα πρέπει να στερηθείς για κάποιο χρόνο τη δυνατότητα να μιλάς. Αν πετάξεις το μπουκάλι κάτω, θα το μαζέψεις και αυτό και τα υπόλοιπα. Μόνο όταν νιώσουμε τον αντίκτυπο των πράξεών μας, μπορούμε να τις καταλάβουμε σε νόημα και να τις διορθώσουμε. Σε κάθε άλλη περίπτωση περνάμε το λάθος μήνυμα.

Κατά την άποψή μου, ο πιο σωστός τρόπος παιδαγωγικά των δυσκολιών που αντιμετωπίζουμε στην τάξη είναι η συζήτηση, η δημιουργία ορίων και η από κοινού λήψη αποφάσεων σε περίπτωση εκτροπής. Πάντα ο κάθε εκπαιδευτικός βρίσκει μία χρυσή τομή ανάμεσα σε αυτόν και τους μαθητές του, η οποία σίγουρα διαφέρει από αυτή που χρησιμοποιούν οι υπόλοιποι εκπαιδευτικοί. Κάποιος ή κάποια μπορεί να χρησιμοποιεί ένα αυτοδιαχειριζόμενο σύστημα πόντων από τους μαθητές και τις μαθήτριες. Ένας άλλος να δημιουργεί ομάδες και μέσα από εκεί να προσπαθεί να καλύψει τις αδυναμίες, αλλά και να βοηθήσει τους μαθητές. Όπως προείπαμε, το εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό μοντέλο που θα ακολουθήσουμε εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και καθοριστικό ρόλο παίζει η ηλικία αλλά και η προσωπικότητα του ίδιου του εκπαιδευτικού.

Στο σημερινό άρθρο σταθήκαμε περισσότερο σε θέματα που αφορούν την κοινωνικότητα και λιγότερο τη μάθηση. Στην τελευταία υπάρχουν αρκετές ομοιότητες με όσα αναφέραμε, αλλά και πολλές διαφορές. Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω πως υπάρχουν στιγμές που μπορεί κάποιος εκπαιδευτικός να σηκώσει τα χέρια ψηλά και να πει ότι σε κάποια περίπτωση, ό,τι και να κάνεις, δεν μπορεί το πρόβλημα να επιλυθεί. Ακόμα και να νιώσει ότι όλα είναι μάταια, είμαι σίγουρος ότι αν προσπαθήσει να είναι τουλάχιστον εντάξει με τον εαυτό του, σίγουρα κάποια στιγμή ακόμα και στη δυσκολότερη περίπτωση θα προσφέρει ένα μικρό λιθαράκι σε έναν δρόμο αυτοβελτίωσης και διαφορετικής πορείας. Γεννιόμαστε και ερχόμαστε σε αυτό τον κόσμο με τη δική μας ιδιοσυγκρασία και τα δικά μας προσωπικά χαρακτηριστικά. Δεν υπάρχει πάντα η δυνατότητα να αλλάξουμε στοιχεία του χαρακτήρα μας που μπορεί να θεωρούνται αρνητικά. Μπορούμε όμως να τα σμιλέψουμε. Στον δρόμο αυτό, οι εκπαιδευτικοί που θα συναντήσουμε στη ζωή μας θα παίξουν καθοριστικό ρόλο ο καθένας και η καθεμία με τον δικό του ξεχωριστό και διαφορετικό τρόπο…

Θα μου επιτρέψετε να κλείσω το σημερινό άρθρο με ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματα του Κωστή Παλαμά:

Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!

Κι ό,τι σ’ απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,

Μην τ’ αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!

Χτίσ’ το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!

Κι αν λίγη δύναμη μές στο κορμί σου μένει,

Μην κουρασθείς. Είν’ η ψυχή σου ατσαλωμένη.

Θέμελα βάλε τώρα πιο βαθιά,

Ο πόλεμος να μην μπορεί να τα γκρεμίσει.

Σκάψε βαθιά. 

Τι κι αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;

Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί

Τα βάρη που κρατάς σαν Άτλαντας στην πλάτη,

Υπομονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!

Κωστής Παλαμάς, "Στον Δάσκαλο"