Πανδημίες υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα.

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση

ΠΕ 70

Υποδιευθυντή στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Καρύστου

Ο Νασίμ Ταλέμπ στο εξαιρετικό βιβλίο του “Μαύρος Κύκνος” μιλάει για την επίδραση του τυχαίου και απρόσμενου στη ζωή μας. Η ιστορία με λίγα λόγια έχει ως εξής: Την εποχή των μεγάλων εξερευνήσεων όλοι πίστευαν πως στον κόσμο υπάρχουν μόνο άσπροι κύκνοι, μέχρι που φτάσαμε στην Αυστραλία και διαπιστώσαμε ότι αυτή η πεποίθηση ήταν πλαστή, καθώς εκεί εντοπίσαμε και μαύρους κύκνους!

Η ορολογία αυτή έχει μείνει και χρησιμοποιείται σήμερα όταν η ζωή μας ακολουθεί μία γραμμική και προκαθορισμένη πορεία και ξαφνικά συμβαίνει κάτι, όπως αυτό που βιώνουμε στις μέρες μας, και μας ανατρέπει όλο τον προγραμματισμό και τα όσα πιστεύαμε μέχρι στιγμής. Φυσικά, ένας μαύρος κύκνος δεν αφορά μόνο ζητήματα υγείας, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε θέματα παντός επιστητού όπως η οικονομία, η οικογενειακή μας κατάσταση κ.λ.π.

Όταν συμβεί λοιπόν κάτι αναπάντεχο στη ζωή μας, ο ανθρώπινος εγκέφαλος περνάει από διάφορα στάδια, που θα τα εξηγήσουμε σε επόμενο άρθρο, μέχρι να συνειδητοποιήσει πλήρως τη νέα κατάσταση. Στη φάση αυτή χρησιμοποιούμε πάντα τη φράση: “Γιατί Θεέ μου να συμβεί αυτό σε εμένα;” .

Η μοίρα μας λοιπόν είναι άγνωστη, όπως και η εποχή μέσα στην οποία θα ζήσουμε. Όσοι είναι οι άνθρωποι στον πλανήτη τόσες είναι και οι γνώμες, πρέπει όμως για να προχωρήσουμε να βασιζόμαστε πάντα στα πιθανότερα σενάρια. Πιστεύω ακράδαντα, πως αυτό που ζούμε δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο, αλλά ιστορικά μπορεί να στηριχθεί και να αποδειχθεί ότι έχει υπάρξει σε βάθος χρόνου πολλές φορές.

Ξεκινώντας από τη βιολογία οι ιοί προϋπήρχαν και αποτελούν βασικό συστατικό της ζωής. Όταν μπορέσουμε να ανακαλύψουμε και να ξεκλειδώσουμε πλήρως τη σύσταση και το DNA τους, αντιμετωπίζοντας αυτούς που μας κάνουν ζημιά, όπως αυτός του AIDS, τότε θα έχουμε κάνει ένα πολύ μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα. Δεν είναι λοιπόν κάτι τελείως άγνωστο και κάτι που εμφανίζεται πρώτη φορά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μέσα στο σώμα μας έχουμε δεκάδες ιούς, οι οποίοι πολλές φορές λειτουργούν και βοηθητικά σε συνεργασία με το ανοσοποιητικό μας σύστημα!

Περνώντας στην ιστορία, ο κόσμος έχει γνωρίσει μεγάλες πανδημίες και μάλιστα σε ιστορικά σημαντικές στιγμές. Ο λοιμός της Αθήνας το 430 π.Χ. εξαφάνισε μεγάλο μέρος του πληθυσμού και έναν από τους μεγαλύτερους ηγέτες της ιστορίας, τον Περικλή. Η πανούκλα του Ιουστινιανού, γνωστή και ως ιουστινιάνια γρίπη, εξολόθρευσε εκατομμύρια ανθρώπους την εποχή του Βυζαντίου. Η μαύρη πανώλη ήταν ίσως η χειρότερη από όλες τις πανδημίες που βρήκε τον πλανήτη. Κράτησε από το 1348 ως το 1453 και ξεκλήρισε τα 2/3 του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ηπείρου! Μέχρι το 1919 που ξέσπασε η ισπανική γρίπη και η οποία κράτησε 18 μήνες σκοτώνοντας 20 με 40 εκατομμύρια ανθρώπους, ο κόσμος μας είχε περάσει και από άλλες μικρότερες ή μεγαλύτερες πανδημίες.

Από όλα τα παραπάνω καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα πως όλες αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας που ακούμε σήμερα, το πιθανότερο είναι να μην έχουν βάση καθώς δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο αυτό που συμβαίνει, ούτε υπήρχαν βιοχημικά εργαστήρια για να εξαπολύσουν ιούς, βακτήρια και μικρόβια τις προηγούμενες ιστορικές περιόδους που μας έτυχαν παρόμοια περιστατικά.

Ποια είναι η διαφορά μας σήμερα; Η αλματώδης ανάπτυξη της Ιατρικής, η τήρηση των κανόνων υγιεινής και η ορθή ενημέρωσή μας μέσα από την τεχνολογία, μπορούν να καταστούν και είναι τα αποτελεσματικότερα όπλα απέναντι σε οποιαδήποτε πανδημία. Δεν μπορούμε να εξαλείψουμε πλήρως τις ανθρώπινες απώλειες και τον πόνο που προκαλούν αυτές, μπορούμε όμως να περιορίσουμε το κακό σε ένα βαθμό πρωτόγνωρο σε σχέση με παλιά. Στο χέρι μας είναι αν θα πάμε με την επιστήμη και την ιστορία ή θα ακολουθήσουμε τα δικά μας σκοτεινά μονοπάτια που δημιουργεί το μυαλό στην προσπάθειά του να εξηγήσει τους Μαύρους Κύκνους.



Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 3/4/2020