Δώστε προσοχή στην υπερβολική ανάλυση των σκέψεών σας
Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Δώστε προσοχή στην υπερβολική ανάλυση των σκέψεών σας
Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)
Τα μυστικά μιας επιτυχημένης διδασκαλίας
Η διδασκαλία είναι μία διαδικασία σύνθετη και απαιτεί πολλές δεξιότητες, ώστε να στεφθεί με επιτυχία.
Όπως σε όλα τα επαγγέλματα, έτσι και σε αυτό του εκπαιδευτικού είναι πολύ δύσκολο να προσεγγίσει κανείς το τέλειο και να πετύχει πραγματικά μία διαφορετική, καινοτόμα και πλήρως επιτυχημένη διδασκαλία. Οι παράγοντες για τους οποίους συμβαίνει αυτό είναι πολλοί και ποικίλοι και δεν θα αναλυθούν σε αυτό το άρθρο. Έχουμε γράψει παρόμοια άρθρα στο παρελθόν και θα γίνει και εκτενέστερη ανάλυση στο μέλλον.
Ποια είναι όμως τα συστατικά για να πετύχουμε τα μέγιστα εκπαιδευτικά αποτελέσματα; Κατά την προσωπική μου άποψη, τρεις είναι οι παράγοντες που μπορούν να καταστήσουν μία εκπαιδευτική διαδικασία επιτυχημένη. Τα τρία δομικά στοιχεία είναι η μεταδοτικότητα του δασκάλου, η δυνατότητα ενσυναίσθησης και η επαγγελματική του κατάρτιση.
Η μεταδοτικότητα είναι κάτι το οποίο σε μεγάλο βαθμό είναι ταλέντο. Το αν μπορούμε να μεταδώσουμε γνώσεις στους άλλους με τον τρόπο που μιλάμε, τη στάση του σώματός μας και τις γνώσεις μας, απαιτεί ταλέντο και χάρισμα που πολλές φορές είναι εκ γενετής δοσμένο. Φυσικά και μπορεί να καλλιεργηθεί. Ωστόσο, μπορούμε να φτάσουμε μέχρι ενός σημείου. Αποτελεί πραγματική τύχη για τους μαθητές και τις μαθήτριες να έχουν ένα χαρισματικό δάσκαλο που να μπορεί να μεταδώσει γνώσεις χρησιμοποιώντας όλους τους δυνατούς τρόπους.
Η ενσυναίσθηση είναι μία δεξιότητα απαραίτητη για όσους θέλουν να ασχοληθούν με τον χώρο της εκπαίδευσης. Φυσικά αυτή αποτελεί σημαντικό στήριγμα σε κάθε στιγμή της ζωής μας και όχι μόνο στο επάγγελμα που θα ακολουθήσουμε. Είναι πολύ σημαντική για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τι νιώθουν οι άλλοι και γιατί πρέπει να κινηθούμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Φυσικά κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι εξόχως σημαντικό να γνωρίζουμε το πώς νιώθουν οι μαθητές μας, αν βαριούνται, αν υπάρχει κάτι που επηρεάζει την απόδοσή τους, αν είναι ευχαριστημένοι με όσα κάνουμε και μπορούμε να συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο.
Τέλος, η επαγγελματική μας κατάρτιση είναι κάτι το οποίο καλλιεργείται στο πέρασμα των χρόνων μέσα από την εμπειρία και μέσα από τη διάθεση που έχει ο καθένας από εμάς για να βελτιωθεί. Συνδυαστικά εμπειρία και ενίσχυση γνώσεων μπορούν να προσφέρουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για μία επιτυχημένη διδασκαλία ακόμα και αν δεν έχουμε σε μεγάλο βαθμό κάποια από τις δύο ικανότητες που προαναφέρθηκαν.
Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί λογικά κινούνται κάπου στον μέσο όρο των τριών παραπάνω δομικών στοιχείων για μία επιτυχημένη διδασκαλία. Όπως σε όλα τα επαγγέλματα, σπανίζει τόσο το ένα άκρο όσο και το άλλο άκρο. Μπορεί δηλαδή να συναντήσει κανείς εκπαιδευτικούς εξαιρετικούς που θα τους θυμάται για μία ζωή όπως και εκπαιδευτικούς που δεν θα ήθελε να τους είχε συναντήσει ποτέ στη ζωή του.
Φυσικά πρέπει να γνωρίζουμε πως έτσι είναι η ζωή και η συναναστροφή μας με άλλα άτομα, ακόμα κι αν αυτά δεν μας προσφέρουν όσα επιθυμούμε, είναι απαραίτητη για να γίνουμε δυνατότεροι και να μάθουν να προσαρμοζόμαστε σε όλες τις καταστάσεις.
Κλείνοντας, είναι καλό να επισημανθεί ότι μία πλήρης διδασκαλία περιλαμβάνει συνδυαστικά και τους τρεις παράγοντες που αναφέραμε παραπάνω. Μπορεί να έχουμε άπειρες γνώσεις αλλά αν δεν μπορούμε να τις μεταδώσουμε καθόλου, τότε τα πράγματα είναι δύσκολα. Μπορούμε πάλι να έχουμε πολλές γνώσεις και να είμαστε αρκετά μεταδοτικοί αλλά αν αδιαφορούμε για τον ψυχοσυναισθηματικό κόσμο των παιδιών, πάλι θα προκύψουν προβλήματα που αργά ή γρήγορα θα τα βρούμε μπροστά μας.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς ως ενεργοί εκπαιδευτικοί είναι να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε καθημερινά, να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας, να βελτιώνουμε τις αδυναμίες μας και να καλλιεργούμε τα ταλέντα τα δικά μας και των παιδιών που έχουμε στα χέρια μας. Στο τέλος της ημέρας οφείλουμε να κάνουμε έναν απολογισμό θετικό και να είμαστε εντάξει με τον εαυτό μας και χαρούμενοι για όσα ζήσαμε σε αυτό το ταξίδι...
(Π.Ε 70)
Πραγματικά τα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία δώδεκα χρόνια στη χώρα μας, αλλά και τα όσα συμβαίνουν σε χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν απίστευτες δυσκολίες, αποτελούν ζωντανό παράδειγμα για το πώς ο άνθρωπος μπορεί να ανταπεξέλθει ακόμα και στις πιο δύσκολες και αντίξοες συνθήκες.
Πολλές φορές, οι ίδιοι μπορεί να νιώθουμε αδύναμοι ή να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια χωρίς να παλεύουμε περαιτέρω. Αυτό όμως μας κάνει μαλθακούς και μας οδηγεί σε μία ζωή στάσιμη. Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές είναι αναγκαίο να βγάζουμε τη δύναμη που υπάρχει ακόμη και υποσυνείδητα μέσα μας και να λέμε στον εαυτό μας τη μαγική φράση: "Μπορείς και θα τα καταφέρεις".
(Π.Ε 70)
*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...
Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται η κατάσταση των σημερινών πυρκαγιών στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στην Τουρκία, στη δυτική Ρωσία και στις βαλκανικές χώρες γενικότερα.
Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να καταλάβεις ότι τα πράγματα έχουν πάρει μία άσχημη τροπή. Το ανησυχητικό σε όλη αυτήν την κατάσταση είναι πως είτε κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε, είτε δεν καταλαβαίνουμε το τι έρχεται.
Μας αρέσει να αναλωνόμαστε σε ατέρμονες συζητήσεις και δεν ψάχνουμε την ουσία του προβλήματος η οποία θα μπορούσε να μας βοηθήσει πριν να είναι αργά. Εξ ου και ο κύριος Λέκκας εχθές τα είπε πολύ καλά στη συνέντευξη που έδωσε στο Open.
Στην Ελλάδα το φαγητό αποτελεί στην πραγματικότητα μία ιεροτελεστία. Ειδικότερα στις παλαιότερες εποχές έφερνε κοντά όλη την οικογένεια και αποτελούσε τον χώρο συζήτησης των μελλοντικών οικογενειακών σχεδίων. Σε μεγάλο βαθμό αυτό συνεχίζει να ισχύει και σήμερα.
Στο εξωτερικό αντίθετα αποτελεί μία ενδιάμεση στάση ανάμεσα στις ώρες εργασίας. Το απόγευμα όταν έχει τελειώσει πλέον μία αγχώδης ήμερα, στρώνεται το οικογενειακό τραπέζι. Το γεγονός αυτό έχει ένα πλεονέκτημα και ένα μειονέκτημα. Το πλεονέκτημα έγκειται στο ότι δεν τρώμε αργά το βράδυ, σε αντίθεση με το ελληνικό πρότυπο που σίγουρα πεινάμε ξανά μέχρι το βράδυ. Το μειονέκτημα βρίσκεται στο γεγονός πως εκείνη την ώρα και μετά το φαγητό δεν υπάρχει κάποιος χρόνος για να αξιοποιηθεί δημιουργικά παρά μόνο ελάχιστος για ξεκούραση και ύπνο.
Φέτος, για δεύτερη χρονιά, θα περάσουμε μία διαφορετική Ανάσταση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Οικογενειακά, χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες, είναι ευκαιρία να έρθουμε πιο κοντά με τους δικούς μας ανθρώπους και να βιώσουμε πραγματικά το νόημα της Ανάστασης. Μπορεί να μας λείψουν τα γλέντια και οι χοροί, τα ατελείωτα βαρελότα και πυροτεχνήματα, αλλά αυτό που δεν θα μας λείψει είναι η αγάπη και μία ζεστή αγκαλιά. Άμα τα έχεις αυτά, είναι σαν να σκάνε όλα τα πυροτεχνήματα του κόσμου μέσα σου.
Σίγουρα οι καταστάσεις που βιώνουμε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν κανονικές. Μπορούμε όμως να πούμε με σιγουριά πως πρόκειται για έναν δικό μας Γολγοθά, μία δική μας δοκιμασία, μία δική μας μακρά περίοδο νηστείας που δυστυχώς για πολλές οικογένειες καταλήγει στη σταύρωση. Πραγματικά απίστευτες καταστάσεις που ζει κανείς μία φορά κάθε αιώνα.
Σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς η μόνη λύση είναι η οπτική αισιοδοξίας. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια μιζέριας και κατήφειας, που θα οδηγήσουν σίγουρα σε μία παρατεταμένη περίοδο κατάθλιψης. Οφείλουμε στην ανθρώπινη φύση μας να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο. Οικονομικές δυσκολίες, εγκλεισμός και, το χειρότερο, ανθρώπινη απώλεια, είναι αναγκαίο να ειδωθούν από τη σκοπιά της δοκιμασίας που πάντα περιέχει η ουσία της ανθρώπινης ζωής. Μετά το πέρας αυτής της δοκιμασίας όλα είναι διαφορετικά.
Αναπόφευκτα λοιπόν οδηγούμαστε και θα οδηγούμαστε όσο ζούμε πολλές φορές σε καταστάσεις θλίψης, πόνου, απώλειας. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή όμως, αν θέλουμε να ζήσουμε με παρρησία, από το να σηκώσουμε το κεφάλι ψηλά και να ατενίσουμε την Ανάσταση που πολλές φορές φαντάζει μακρινή, αλλά πάντα έρχεται στο τέλος απρόσμενα και λυτρωτικά…
Καλή Ανάσταση και καλή λευτεριά, αγαπητοί μου φίλοι και φίλες...
Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση (Π.Ε. 70)
Ο φόβος μας για το λάθος είναι διαχρονικός και πανανθρώπινος. Τρέμουμε στην ιδέα πως θα κάνουμε κάτι το οποίο δεν θα έχει αίσιο αποτέλεσμα, δε θα πιάσουμε τους στόχους μας, οι ιδέες μας θα αποδειχθούν σκάρτες ή θα αποτύχουμε σε οτιδήποτε κάνουμε.
Μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε όμως, πως από όλους τους παραπάνω φόβους πηγάζει τελικά η ίδια η επιτυχία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μεγάλοι εφευρέτες, ρήτορες, άνθρωποι που σήμερα έχουν δισεκατομμύρια χάρη στις εφευρέσεις τους και σπουδαίοι καλλιτέχνες, πριν γίνουν πασίγνωστοι, πέρασαν από χιλιάδες κύματα, δυσκολίες αφάνταστες και απορρίψεις, που πολλές φορές τους έφτασαν στα όρια της αντοχής τους.
Οι μορφές της αποτυχίας μπορούν να έχουν τριπλή διάσταση:
Η πρώτη αφορά την αλλαγή πλεύσης. Όταν κάτι δεν πάει όπως το θέλουμε και συνεχώς παρουσιάζει δυσλειτουργίες, τότε πολλές φορές ο οργανισμός μας αναγκάζεται να προσαρμοστεί, να ψάξει νέες διεξόδους και μονοπάτια, που μπορούν να μας οδηγήσουν προς τη σωστή κατεύθυνση και να επιλύσουν όλα τα ζητήματα που τόσο καιρό μας ταλανίζουν. Ενδεικτικό του παραπάνω είναι ότι πολλοί σπουδαίοι άνθρωποι, όπως ο Βill Gates, εγκατέλειψαν τον κόσμο των σπουδών και ασχολήθηκαν με κάτι καινούριο στο οποίο διέπρεψαν.
Η δεύτερη όψη έχει να κάνει με τις εμπειρίες που αποκτάμε και τα μαθήματα που παίρνουμε μέσα από το φάσμα της μη εκπλήρωσης των προσδοκιών μας. Σαφέστατα γινόμαστε πιο έμπειροι και δυνατότεροι, καθώς τα εμπόδια εξασκούν τις ικανότητές μας για να φτάσουμε τελικά στην υπερπηδήσή τους. Αν το σκεφτούμε, όλη μας η ζωή είναι ένα συνονθύλευμα επιτυχιών και αποτυχιών και το αποτέλεσμα στο τέλος της ημέρας κρίνεται από το πού θα γείρει η ζυγαριά περισσότερο. Ο Σωκράτης ήταν ο πρώτος που με τη στάση του μας έδωσε να καταλάβουμε πως ακόμη και μέσα από το λάθος που έκαναν να τον καταδικάσουν σε θάνατο, στο τέλος της ημέρας ο κόσμος κατέληξε σοφότερος.
Η τρίτη και τελευταία διάσταση έχει να κάνει με την εσωτερική μας δύναμη. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, οι συνεχείς αποτυχίες μπορούν να μας κάνουν απίστευτα δυνατούς ή να μας καταποντίσουν. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την εσωτερική ιδιοσυγκρασία μας, αλλά και από το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Για παράδειγμα, σε χώρες όπως η Αμερική, το να αποτύχεις θεωρείται απολύτως φυσιολογικό και θεμιτό. Σου δίνεται δεύτερη ευκαιρία με την οποία μπορείς να σηκωθείς ξανά και να αποδείξεις την αξία σου. Υπάρχουν και περιβάλλοντα όμως τα οποία είναι εξόχως τοξικά και δυσκολεύουν πάρα πολύ τα πράγματα. Αυτό δε σημαίνει πως και πάλι μπορεί αυτός που το επιθυμεί βαθιά να διαπρέψει και να οδηγηθεί στην κορυφή του επιπέδου της κοινωνίας στον τομέα με τον οποίο θα ασχοληθεί.
Σε γενικές γραμμές το συμπέρασμα στο οποίο μπορούμε να καταλήξουμε είναι πως η μεμψιμοιρία και η πρόωρη εγκατάλειψη αποτελούν δύο δεινά τα οποία δύσκολα μπορεί κανείς να αποφύγει. Εφόσον όμως το καταφέρει, οι ορίζοντες που ανοίγονται μετά μπροστά του είναι πραγματικά τεράστιοι και καθαροί. Στόχος των εκπαιδευτικών είναι να καλλιεργήσουν στους μικρούς μαθητές και μαθήτριες δεξιότητες και να τους εξοπλίσουν με τα απαραίτητα εφόδια που θα κάνουν το λάθος ένα απαραίτητο όπλο αντιστροφής της κατάστασης και όχι ένα όπλο υποτίμησης και εγκατάλειψης της προσπάθειας των μαθητών.