ΚΑΛΛΙΟ ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΕΙΝ ΠΑΡΑ ΘΕΡΑΠΕΥΕΙΝ

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση

ΠΕ 70

Υποδιευθυντή στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Καρύστου

Τα τελευταία χρόνια ένας μεγάλος αριθμός μαθητών και μαθητριών παρουσιάζουν προβλήματα στον τρόπο διαχείρισης της συμπεριφοράς στην προσαρμογή τους στο σχολικό περιβάλλον. 

Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο καθώς οι προκλήσεις και οι επιρροές της σημερινής εποχής είναι απείρως περισσότερες από αυτές των παλαιότερων χρόνων. Στα πλαίσια αυτά οι εκπαιδευτικοί καλούμαστε να ανταποκριθούμε σε καταστάσεις που οι παλαιότεροι συνάδελφοι δεν τις είχαν καν στο μυαλό τους, ούτε μπορούσαν να τις φανταστούν. 

Από τον διαδικτυακό εκφοβισμό μέχρι τα βίαια βιντεοπαιχνίδια, η ψυχοσύνθεση των παιδιών αλλάζει ραγδαία από τη μικρότερη ηλικία. Όλα αυτά, όπως είναι φυσικό, έχουν το αντίκρισμά τους στο σχολικό περιβάλλον όπου οι βίαιες συμπεριφορές, όσο περνάει ο καιρός, τείνουν να πάρουν διαστάσεις. 

Μέσα σε όλα αυτά καλούμαστε ως επαγγελματίες να προλάβουμε καταστάσεις εν τη γενέσει τους και να τις αντιμετωπίσουμε με οποιοδήποτε εργαλείο και τεχνική έχουμε στα χέρια μας. 

Το πρώτο και βασικό στοιχείο που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε για να προλάβουμε τις επιθετικές συμπεριφορές είναι οι κανόνες που θα πρέπει να ακολουθούμε στην τάξη. Αυτοί θα πρέπει να είναι λίγοι, ορθά διατυπωμένοι και απλά γραμμένοι από τους μαθητές - μαθήτριες, ώστε να τους κατανοούν όλοι και όλες πλήρως και να τους κάνουν κτήμα τους. Οι κανόνες φυσικά δεν αφορούν μόνο τον εκπαιδευτικό και την τάξη του αλλά και ολόκληρο το σχολικό περιβάλλον. Αγγίζουν τους πάντες, από τον διευθυντή μέχρι το υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τάξη είναι μία μικρή υποομάδα ενός ευρύτερου συνόλου. 

Από κει και πέρα, όταν υπάρχει η απείθαρχη συμπεριφορά, καλό είναι να την αξιοποιήσουμε με θετικό τρόπο, ώστε να αναπλαισιώσουμε τον τρόπο που λειτουργεί το τμήμα μας και να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμηση και την αυτονομία του μαθητή μέσα από εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα και ενθάρρυνση. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να πετύχουμε πολύ περισσότερα πράγματα από το να επιβάλλουμε αυστηρές τιμωρίες συνεχώς. Είναι αναγκαίο το μάθημα να γίνει ζωντανό μέσα από τη συμμετοχή των παιδιών σε ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, ώστε να επιτύχουμε ευκολότερη αντιμετώπιση των ζητημάτων, όταν αυτά προκύπτουν, αλλά και να καλυφθούν οι μαθητές-τριες οι οποίοι-ες μπορεί να δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας και να οδηγούνται έτσι σεψ πράξεις οι οποίες δεν συνάδουν με το σχολείο, λόγω της ματαίωσης των προσδοκιών τους. 

Με ποιον τρόπο μπορούν να επιτευχθούν όμως οι παραπάνω στόχοι; Το παιχνίδι ρόλων είναι μία πάρα πολύ ωραία δραστηριότητα η οποία προσφέρει τη δυνατότητα ενσυναίσθησης τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους. Μία άλλη δυνατότητα που δίνεται στον εκπαιδευτικό είναι να χρησιμοποιήσει τη συμβουλευτική, δηλαδή μέσα από δραστηριότητες να δημιουργηθούν ομάδες εργασίας που θα δώσουν τροφή για σκέψεις στους μαθητές-τριες αξιοποιώντας τις εμπειρίες τους και βοηθώντας τους να συνεργαστούν και να επιλύσουν τα προβλήματά τους. 

Φυσικά, υπάρχουν πολλές τεχνικές και μέθοδοι στις οποίες δεν θα επεκταθούμε τώρα, αλλά η εμπειρία χρόνων έχει δείξει πως σε κάθε περίπτωση μπορεί να ταιριάζει και διαφορετική τεχνική. Είναι αποκλειστική ευθύνη λοιπόν του εκπαιδευτικού η πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων χρησιμοποιώντας λεκτικές και μη λεκτικές παρεμβάσεις, καλλιεργώντας τον αμοιβαίο σεβασμό και χρησιμοποιώντας τη συζήτηση και τον διάλογο με όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία, για να επιτευχθούν τα μέγιστα αποτελέσματα.

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 17/1/2020