Μην αφήσετε το μυαλό σας να ξεθωριάσει

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση

ΠΕ 70

Υποδιευθυντή στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Καρύστου

Η δύναμη του μυαλού από αρχαιοτάτων χρόνων μπορούσε να καθορίσει τις πράξεις και τις τύχες των ανθρώπων, αλλά και ολόκληρων λαών. Στη σημερινή εποχή ο ρόλος του είναι εξίσου σημαντικός, όσο κι αν οι μηχανές έχουν μπει στη ζωή μας.

Σε μεγάλο βαθμό τα ταλέντα και οι κλίσεις μας κληρονομούνται από τα γονίδια που περνάνε σε εμάς, αλλά όλες οι έρευνες δείχνουν πως το περιβάλλον που μεγαλώνουμε και ζούμε παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση προσωπικότητας και στη μετέπειτα πορεία της ζωής μας. Μέχρι τα έξι με επτά έχουν αναπτυχθεί οι απαραίτητοι νευρώνες που θα μας συνοδεύουν στον βίο μας, Για αυτό είναι και εξόχως σημαντικό να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα στην εξάσκηση των νοητικών ικανοτήτων του παιδιού στην ηλικία αυτή. Είναι σαν να έχουμε βάλει τα απαραίτητα θεμέλια για να χτίσουμε πάνω τους. 

Αν στα χέρια μας έχουμε ένα πολύτιμο διαμάντι, με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούμε να το κάνουμε να λάμψει. Αν πάλι το πετράδι μας δεν είναι τόσο λαμπερό, μπορούμε να το βοηθήσουμε ώστε να αποκτήσει και αυτό τον ρόλο που του αξίζει και ίσως να το κάνουμε ακόμη πιο περιζήτητο. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν ασχοληθούμε μαζί τους, και το ένα και το άλλο θα μείνουν στην αφάνεια. Έτσι ακριβώς μπορούμε να πούμε ότι γίνεται και με τα μυαλά των ανθρώπων. Όσο ταλέντο και αν έχουμε, αν δεν βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος να το αναδείξουμε, θα πάει χαμένο. Αλλά ακόμα και αν ανήκουμε στον μέσο όρο, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, χρειάζεται πολλή προσπάθεια για να ακονίσουμε τον νου μας και να φτάσουμε στο επιθυμητό επίπεδο.

Το βάρος στη σημερινή εποχή μας, την εποχή της οθόνης, πρέπει να πέσει στις επιρροές που μας κάνουν άκριτους και παθητικούς δέκτες μιας εικόνας. Είναι αλήθεια πως η τεχνολογία είναι απαραίτητο εργαλείο. Δεν το αμφισβητεί κανείς. Όμως η αποχαύνωση μπροστά από μία οθόνη τηλεόρασης, κινητού ή tablet, κάνει το μυαλό μας μαλθακό, αποσυνθέτει τη μνήμη μας, γεμίζει το είναι μας πολλές φορές με αρνητικές εικόνες, που απομυζούν όλη την ενέργεια που έχουμε ως άνθρωποι. Επίσης διαλύει τις αναστολές μας για ό,τι μας προσφέρεται ως εύκολη τροφή. 

Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς όμως ώστε να αποφύγουμε τα παραπάνω φαινόμενα; Τα πράγματα είναι απλά. Οριοθετήστε το χρόνο που κάθεστε στις συσκευές τεχνολογίας και επιλέξτε προσεκτικά το περιεχόμενο, ιδιαίτερα αυτό που προσφέρετε σε παιδιά, ώστε να είναι αμιγώς εκπαιδευτικό ή τουλάχιστον να τους προσφέρει τα απαραίτητα ερεθίσματα εξάσκησης του νου τους. Δεν πρέπει να λησμονούμε πως το διάβασμα βιβλίων είτε είναι σε έντυπη είτε σε ηλεκτρονική μορφή, είναι αυτό το οποίο οδήγησε την εξέλιξη του πολιτισμού μας στον σημερινό κολοφώνα του. Αφιερώστε τουλάχιστον 45 λεπτά την ημέρα στο να διαβάζετε βιβλία παντός τύπου. Θα δημιουργήσετε νέους και θα συντηρήσετε τους ήδη υπάρχοντες νευρώνες του εγκεφάλου σας. Γεμίστε τη διατροφή σας με φρούτα και λαχανικά και αθληθείτε τουλάχιστον για μισή ώρα καθημερινά. Θα τροφοδοτήσετε τον οργανισμό σας με τα απαραίτητα δομικά υλικά χτισίματος ενός γερού νου. Όλα αυτά φυσικά δεν πηγάζουν από το δικό μου το μυαλό, αλλά είναι αποδεδειγμένα σε πολλαπλά επίπεδα από πληθώρα επιστημονικών ερευνών.

Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσετε το άγχος της καθημερινότητας και τους τρελούς ρυθμούς της σύγχρονης ζωής, είναι να ακολουθήσετε τα βήματα που προαναφέρθηκαν. Σε κάθε άλλη περίπτωση το είναι σας θα δεχτεί πλήγματα. Να γνωρίζετε πως όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο πέφτουν οι αντοχές και οι άμυνες του νου μας και γίνεται ευάλωτος σε ερεθίσματα του περιβάλλοντος και επιθέσεις παντός τύπου. Φροντίστε να χτίσετε από την πρώιμη ηλικία τις κατάλληλες άμυνες, αλλιώς θα έρθει κάποια στιγμή που θα επαληθευτούν στη ζωή σας τα λεγόμενα του Αριστοφάνη: “Ο νους δε σου παρών αποδημεί.” Δηλαδή, εσύ μπορεί να είσαι εδώ, αλλά το μυαλό σου βρίσκεται αλλού...

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 15/11/2019