Αναζήτηση

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ψυχολογία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ψυχολογία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2024

Η μόνη μου διαφορά με έναν τρελό είναι ότι εγώ δεν είμαι τρελός


 Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Για καλύτερη θέαση, μπορείτε να γυρίσετε το κινητό οριζόντια. 


Το σημερινό άρθρο αφορά στο πώς θα πρέπει να αντιδρούμε όταν βρεθούν στον δρόμο μας άνθρωποι περίεργοι, ανόητοι, κυκλοθυμικοί, φαντασιόπληκτοι και ίσως σχιζοφρενείς.


Όπως είναι λογικό, σε έναν πλανήτη με 8 δισεκατομμύρια άτομα και πάνω θα υπάρχουν και κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι θα δυσκολεύονται πάρα πολύ στις κοινωνικές τους σχέσεις και οι οποίοι δεν θα λειτουργούν σύμφωνα με όσα θεωρούμε οι περισσότεροι από εμάς φυσιολογικά. Μπορούμε να παρομοιάσουμε την όλη κατάσταση με κάποιες παρτίδες υπολογιστών οι οποίες έχουν πρόβλημα με το λογισμικό τους. Εσείς τι θα κάνατε σε αυτή την περίπτωση; Τι θα κάνατε αν βρισκόταν ένα τέτοιος άνθρωπος στο διάβα σας;


Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αντιδράσει κάποιος. Για εμένα ο πιο ενδεδειγμένος είναι η αδιαφορία. “Άσε τον τρελό στην τρέλα του”, που λέει και το λαϊκό άσμα. Βέβαια μερικές φορές αυτό πραγματικά είναι ένας άθλος. Όταν κάποιος ξεπεράσει τα όρια, τότε βάζει σε μεγάλη δοκιμασία τα δικά μας όρια αντοχής. Σε αυτή την περίπτωση θα φανεί το κατά πόσο είμαστε στωικοί και έχουμε τεράστια εσωτερικά αποθέματα αυτοσυγκράτησης. Σημαντικό ρόλο παίζει και το περιβάλλον από το οποίο περιτριγυριζόμαστε. Αν αυτό μας οδηγεί σε ακραίες συμπεριφορές και μας δυναμιτίζει ακόμα περισσότερο, αντί να μας ηρεμεί, τότε το δικό μας έργο αυτοσυγκράτησης δυσκολεύει ακόμα περισσότερο.


Ποια είναι όμως τα όρια τα οποία δεν πρέπει να ξεπεραστούν; Όταν κάποιος μας επιτεθεί αναίτια και μας συκοφαντήσει ακραία χωρίς λόγο, πρέπει να δούμε το κοινό στο οποίο απευθύνεται και τι συνέπειες έχει αυτό σε εμάς. Αν το πει τυπικά σε κάποιους φίλους ή το γράψει προσωπικά οφείλουμε να είμαστε σαφώς αναίσθητοι. Αν το πράγμα ξεφύγει και γενικευτεί και τεθεί σε κίνδυνο η προσωπική μας και οικογενειακή μας γαλήνη, τότε ο δρόμος της δικαιοσύνης είναι μονόδρομος. Σε καμιά περίπτωση η αυτοδικία ή η προσωπική επίθεση δε θα μας ωφελήσει. Αυτό είναι λογικό καθώς με έναν άνθρωπο ο οποίος δεν στέκει καλά στα μυαλά του δεν μπορείς να βγάλεις ποτέ άκρη. Επίσης ελλοχεύει ο κίνδυνος, αν επιτεθούμε και εμείς, να μας γυρίσει μπούμεραγκ η όλη κατάσταση και να χάσουμε το δίκιο μας.


Στο κάτω κάτω της γραφής πρέπει να σκεφτόμαστε και λίγο με ενσυναίσθηση. Μιλάμε για ένα άτομο σαφώς διαταραγμένο το οποίο πιθανότατα χρειάζεται και ψυχιατρική βοήθεια. Οπότε οφείλουμε να κάνουμε υπομονή μέχρι ενός σημείου. Τα συμπτώματα τα οποία δίνουν το στίγμα μιας τέτοιας κατάστασης είναι πολλά και θα τα αναγνωρίσετε εύκολα. Πιθανότατα θα συναντήσετε τέτοια άτομα κάποια στιγμή στη ζωή σας. Δε θα είναι πολλά. Θα είναι σπάνια. Ωστόσο εάν είστε υποχρεωμένοι να συναναστρέφεστε καθημερινά με ένα τέτοιο άτομο, τότε οι επιλογές στενεύουν και τα περιθώρια υπομονής γίνονται ασφυκτικά. Αυτό βέβαια είναι θέμα τύχης και κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει.


Αν τα πράγματα γίνονται πολύ σοβαρά, η αναφορά στην αστυνομία, τα ασφαλιστικά μέτρα και τα εξώδικα είναι ίσως η πρώτη επιλογή άμυνας. Αν η κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται, σαφώς πρέπει να κάνετε ό,τι είναι απαραίτητο, ώστε να μπει ένα φρένο στον κατακερματισμό και στη διάλυση της ζωής σας. Σαφώς πρέπει να απομακρυνθεί από κοντά σας το άτομο που σας παρενοχλεί, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, ώστε να είστε αποτελεσματικοί τόσο στο οικογενειακό όσο και στο επαγγελματικό σας περιβάλλον. Οι περιπτώσεις που θα φτάσουν σε αυτό το σημείο είναι αρκετά σπάνιες και οι περισσότερες σταματάνε συνήθως στα πρώτα στάδια μετά τα πρώτα βήματα που περικλείουν το μήνυμα: “Ως εδώ και μη παρέκει”.


Ελπίζω και εύχομαι όλοι μας να μην συναντήσουμε πολλές τέτοιες περιπτώσεις στη ζωή μας και, αν αυτό ποτέ συμβεί, να έχουμε εσωτερικά αποθέματα δύναμης και τη νοημοσύνη να αντιδράσουμε με βάση τα όσα προαναφέρθηκαν. Καλή δύναμη λοιπόν και να λέτε πάντα από μέσα σας τη φράση “ Η μόνη μου διαφορά με έναν τρελό είναι ότι εγώ δεν είμαι τρελός…”

Κυριακή 11 Αυγούστου 2024

Η πειθαρχία είναι η σπουδαιότερη αρετή για ένα καλύτερο μέλλον

 Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Για καλύτερη θέαση, μπορείτε να γυρίσετε το κινητό οριζόντια. 


Πολλές φορές στη ζωή μας θα κληθούμε να κάνουμε σχέδια τα οποία απρόσμενες καταστάσεις μπορούν να ανατρέψουν ή να μας οδηγήσουν στο να τα ανατρέψουμε, χωρίς πολλές φορές να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος.


Όταν ο άνθρωπος βάζει στόχους είναι αναγκαίο να τους ακολουθεί και να μένει προσηλωμένος στο σχέδιο που έχει σκεφτεί και υλοποιεί μέχρι να φανούν τα αποτελέσματα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Αν τα αποτελέσματα είναι αρνητικά, φυσικά και πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση. Αν τα αποτελέσματα είναι όμως θετικά, δεν υπάρχει λόγος εξωτερικοί παράγοντες να ανατρέψουν την πορεία του προς την εκπλήρωση της στοχοθεσίας του.


Πολλοί είναι οι παράγοντες που μπορούν να μας οδηγήσουν έξω από το πλάνο που ακολουθούμε στη ζωή μας για να επιτύχουμε τους οικογενειακούς, οικονομικούς και προσωπικούς μας γενικά στόχους. Εκεί πρέπει να φανεί η εσωτερική μας δύναμη και αντοχή, ώστε να μείνουμε προσηλωμένοι στην πορεία προς την επιτυχία. Ακόμα και αν κάτι μας τρομάξει και μας κάνει να αναθεωρήσουμε κάποιες πτυχές από το σχέδιο που έχουμε εκπονήσει, δεν υπάρχει κανένας λόγος να βγάλουμε το τρένο τελείως από τις ράγες εφόσον ταξιδεύει προς τον προορισμό του. Μπορεί να αυξήσουμε ή ένα μειώσουμε τις στάσεις, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αλλάξουμε βεβιασμένα το σημείο τερματισμού.


Για ποιους λόγους μπορεί όμως κάποιος-α να λοξοδρομήσει; Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε πως παίζει ιδιαίτερο ρόλο η ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου, η αντοχή του στις δύσκολες καταστάσεις, η οπτική του για τη ζωή, η απληστία, ο φόβος, η ανυπομονησία και γενικότερα αρνητικά συναισθήματα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια μιας φορτισμένης περιόδου. Ένα βραχυπρόθεσμο χτύπημα, μπορεί να οδηγήσει σε μία μακροπρόθεσμη κατάρρευση. Πάντα υπάρχει χρόνος για να μπούμε ξανά στη σωστή πορεία. Πάντα υπάρχει χρόνος για να σκεφτούμε και να πάρουμε την απόφαση. Το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να παραιτηθούμε και να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά μένοντας ακίνητοι και ουσιαστικά κοκαλωμένοι στο λάθος μας.


Την επόμενη φορά που θα υπάρξει κάποιο λάθος και θα το αναγνωρίσετε, αντιδράστε αμέσως. Μην περιμένετε να μεγαλώσει και να υποστείτε περισσότερες ζημίες. Λάθη θα γίνονται και θα συνεχίσουν να γίνονται μέχρι να αποχωρήσετε από αυτή τη ζωή. Το παρόν όμως είναι αυτό που χτίζει το μέλλον. Επανασχεδιάστε, επαναξιολογήστε, αλλά μην αλλάξετε το αρχικό σας πλάνο, εφόσον στο παρελθόν σάς έχει προσφέρει καλά αποτελέσματα και έχει όλες τις προϋποθέσεις για να σας οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον.

Παρασκευή 1 Μαρτίου 2024

Το σύνδρομο του τσιτάχ στην εκπαίδευση ή αλλιώς όταν το δυναμικό ξεκίνημα γίνεται εμπόδιο

  Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)



Χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά


Με το παρακάτω άρθρο κατοχυρώνω επιστημονικά τον ορισμό "Σύνδρομο του τσιτάχ στην εκπαίδευση". 💡

Το σύνδρομο του τσιτάχ στην εκπαίδευση ή αλλιώς όταν το δυναμικό ξεκίνημα γίνεται εμπόδιο

Σας έχει τύχει ποτέ να έχετε ξεκινήσει δυναμικά και στη συνέχεια να κολλάτε και να παρουσιάζετε πτώση στην επιδόσή σας με ό,τι ασχολείστε; Αν ναι, σας έχω έναν ορισμό που σκέφτηκα σήμερα κατά τη διάρκεια του μαθήματος στην τάξη μου και θα ήθελα να τον κατοχυρώσω:

"Το σύνδρομο του τσιτάχ"

Τι είναι το σύνδρομο του τσιτάχ;

Ο όρος "σύνδρομο του τσιτάχ" μπορεί να χρησιμοποιθεί για να περιγράψει ένα σύνολο συμπτωμάτων που σχετίζονται με ένα πολύ δυνατό ξεκίνημα και την σταδιακή πτώση της επίδοσης των μαθητών-τριών στα μαθήματα ύστερα από ένα δυναμικό ξεκίνημα.

Οι αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να είναι πολλές και να ποικίλουν:

Αδυναμία συγκέντρωσης: Πολλές φορές είναι πραγματικά δύσκολο να εστιάσουμε και να είμαστε συγκεντρωμένοι στο έργο μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς η υπερβολική κούραση και οι συνεχόμενες απαιτήσεις μπορεί να μας οδηγήσουν σε εξουθένωση. Επίσης, η αδυναμία συγκέντρωσης μπορεί να προέλθει και από άλλους παράγοντες εξωτερικούς που μπορεί να επηρεάσουν την επίδοση μαθητών και μαθητριών σε όλα τα επίπεδα.

Κακή οργάνωση: Η οργάνωση παίζει εξόχως σημαντικό ρόλο στην πορεία της εκπαιδευτικής επιτυχίας. Πολλές φορές ξεκινάμε δυνατά αλλά δίχως τη σωστή προετοιμασία και οργανωτικότητα δεν μπορούμε να έχουμε τα αποτελέσματα που θέλουμε αφού χανόμαστε μέσα στο πλήθος των πληροφοριών και συνεχώς αγωνιούμε και παλεύουμε να βάλουμε σε τάξη τις σκέψεις μας και τα πράγματά μας.

Αϋπνία: Μέσα στην εποχή της σύγχρονης τεχνολογίας, οι οθόνες επηρεάζουν όλο και περισσότερο την εγκεφαλική λειτουργία των παιδιών με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να κοιμηθούν, αφού το τελευταίο πράγμα που βλέπουν είναι έντονες σκηνές και εναλλαγή χρωμάτων, η οποία επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου πριν αυτός μπει σε κατάσταση ύπνου και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να βλέπουμε το πρωί μαθητές κουρασμένους που χασμουριούνται συνεχώς και αργούν να μπουν σε κανονικούς ρυθμούς. Φυσικά αυτό μπορεί να ισχύει και για τους ενήλικες...

Υπερβολική κόπωση: Τα συμπτώματα που περιγράψαμε στην προηγούμενη κατηγορία βέβαια μπορεί να οφείλονται και σε υπερβολική κόπωση. Τα μικρά παιδιά πλέον παύουν να είναι μικρά πολύ γρήγορα, λόγω του διαδικτύου, αλλά και λόγω των υπερβολικών δραστηριοτήτων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προκαλείται κόπωση τόσο στα ίδια όσο και στους γονείς τους και μέσα σε ένα τεράστιο πλήθος υποχρεώσεων να προσπαθούν να ισορροπήσουν ιεραρχώντας προτεραιότητες. Στο τέλος, προσπαθώντας να τα καταφέρουν, δεν πετυχαίνουν τους στόχους τους όπως πρέπει...

Το σύνδρομο του τσιτάχ μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ακαδημαϊκή επίδοση των μαθητών-τριών.

Θα σταχυολογήσω σύντομα τις σηματικότερες:

- Δυσκολία στην απομνημόνευση και κατανόηση της νέας ύλης.

- Αδυναμία ολοκλήρωσης των εργασιών τους στον χρόνο που τους αναλογεί.

- Λάθη τα οποία βασίζονται σε απροσεξία και βιασύνη.

- Αυξημένο άγχος και ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, στομαχικές διαταραχές και κόπωση.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσουμε το σύνδρομο του τσιτάχ;

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να διαχειριστείτε το σύνδρομο του τσιτάχ:

Διαχειριστείτε σωστά τον χρόνο σας. Φτιάξτε ένα πρόγραμμα με το παιδί σας για να οργανώσετε τον χρόνο σας και να θέσετε ρεαλιστικούς στόχους. Κρεμάστε το στο ψυγείο και φροντίστε να τηρείται κατα 90%.

Χαλαρώστε! Όποτε βλέπετε πως η κόπωση κυριαρχεί, αφήστε τα παιδιά σας να ησυχάσουν λίγο. Ας μην πάνε μία μέρα στις δραστηριότητές τους, δεν πειράζει. Δείτε μαζί μια ταινία παίξτε ένα επιτραπέζιο, δώστε χρόνο στον εγκέφαλο να χαλαρώσει και να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνάψεις που θα δεχτούν τις νέες γνώσεις. Στο πλαίσιο αυτό οφείλουν και οι εκπαιδευτικοί βέβαια να έχουν ένα ισορροπημένο καθηκοντολόγιο, ώστε να μην υπερφορτώνονται οι μαθητές-τριες με υπερβολικές εργασίες στο απόγευμα στο σπίτι.

Αφήστε τα παιδιά να κοιμηθούν. Δε χρειάζεται να μιλήσουμε για τα σωματικά και ψυχικά οφέλη του σωστού ύπνου. Ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά είναι πιο απαραίτητος από ποτέ...

Ακολουθήστε, όσο γίνεται, μια υγιεινή διατροφή που θα δίνει ενέργεια και θα βοηθά στη συγκέντωση στα μαθήματα ακόμη περισσότερο.

Μιλήστε με άλλους γονείς, αλλά κυρίως με τους δασκάλους-ες του παιδιού σας ή τον-την ψυχολόγο του σχολείου για να λάβετε την απαραίτητη υποστήριξη.

Συνοψίζοντας, νομίζω πως το "σύνδρομο του τσιτάχ" είναι ένα σύμπτωμα συμπεριφοράς το οποίο θα εντοπίζουμε όλο και πιο συχνά, όσο περνάνε τα χρόνια, καθώς οι μαθητές-τριες δε γνωρίζουν πλέον πώς είναι να βαριούνται, λόγω του διαδικτύου και τον πολλών δραστηριότητων. Δεν ξέρουν πώς είναι να νιώθει κανείς να μην έχει τι να κάνει... Αυτό αυτόματα θα οδηγεί κάποια στιγμή σε υπερκόπωση και σε πτώση της επίδοσης και απόδοσής τους. Εμείς, σαν γονείς και σαν εκπαιδευτικοί, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σταθούμε δίπλα τους και να τους συμβουλέψουμε κατάλληλα, ώστε να κατανοήσουν ότι η μαθησιακή διαδικασία αλλά και ζωή είναι ένας μαραθώνιος και όχι ένας δρόμος εκατό μέτρων. Μη βιάζεστε λοιπόν να δείτε γρήγορα αποδόσεις και μην τα δίνετε όλα από την αρχή. Κρατήστε δυνάμεις για το τέλος και όλα θα πάνε σίγουρα καλύτερα από το αναμενόμενο...

Πέμπτη 27 Ιουλίου 2023

Εκείνος που δεν έχει υπερβολικές απαιτήσεις, πολλές φορές στο τέλος κερδίζει τα περισσότερα…




Χρόνος ανάγνωσης: 1 λεπτό και 30 δευτερόλεπτα 



Εκείνος που δεν έχει υπερβολικές απαιτήσεις, πολλές φορές στο τέλος κερδίζει τα περισσότερα…


Η ζωή είναι ένα περίεργο μείγμα από συμπτώσεις, ικανότητες και συνδυασμούς πολλών άλλων παραγόντων. Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι και να έχουμε μία θετική στάση απέναντι στην εξέλιξη των πραγμάτων, όπως τα αναμένουμε. Η μιζέρια, η συγκρουσιακή διάθεση και η τάση για απελπισία στο τέλος της ημέρας χάνουν, εκτός αν έχουμε τάσεις κατάθλιψης.


Το ζητούμενο βέβαια είναι να μην είμαστε υπερβολικά αισιόδοξοι και περιμένουμε πράγματα να συμβούν που ουσιαστικά οι πιθανότητές τους δεν είναι πολλές. Σε εκείνη την περίπτωση μπορεί αυτόματα να οδηγηθούμε σε μία κατάσταση απογοήτευσης και να εγκαταλείψουμε τη διάθεσή μας για νέες εξελίξεις στη ζωή μας προς τη θετική κατεύθυνση. Στη δουλειά μας, στις επενδύσεις, στο ψάρεμα, στις αθλητικές μας επιδόσεις και στον οικογενειακό μας βίο γενικότερα, οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξα συγκρατημένοι. Τονίζω και πάλι, αισιόδοξοι αλλά συγκρατημένοι!


Ακολουθώντας την παραπάνω στάση ζωής μπορούμε να προοδεύουμε συνεχώς και να κερδίζουμε τους στόχους μας χωρίς επιπλέον άγχος και πίεση. Δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό και φτάνουμε μέχρι εκεί που μπορούμε. Φυσικά συνεχίζοντας την προσπάθεια η ζωή είναι τόσο απρόβλεπτη που μπορεί να μας οδηγήσει σε μια επιτυχία άνευ προηγουμένου. Σε εκείνη την περίπτωση έχουμε κατορθώσει το απόλυτο. Όλοι και όλες όμως γνωρίζουμε πως αυτό είναι σπάνιο και οφείλουμε να είμαστε πειθαρχημένοι και λογικοί. Μπορεί να πιστεύουμε πως η Εθνική Ελλάδος έχει καλή ομάδα και θα κατακτήσει το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου. Γνωρίζουμε όμως ότι οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι ελάχιστες, όχι όμως ανύπαρκτες. Μπορούμε λοιπόν να έχουμε μία αισιόδοξη στάση για την πορεία της ομάδας, χωρίς όμως να είμαστε πεπεισμένοι για την πορεία της, γιατί τότε θα πονέσουμε πολύ. Εάν όμως συμβεί κάτι αντίστοιχο με το 2004, τότε πραγματικά η χαρά μας θα είναι απύθμενη και θα έχει προέλθει από μία διαδικασία που δεν θα έχει μέσα τα συστατικά της απογοήτευσης και του άγχους.


Η συμβουλή μου λοιπόν είναι απλή. Αγωνιστείτε, παλέψτε, προετοιμαστείτε κατάλληλα και αφήστε τα υπόλοιπα να έρθουν μόνα τους. Μην απογοητεύεστε, αλλά και μην πετάτε στα σύννεφα. Κρατήστε το τιμόνι σταθερά και ο προορισμός σας αργά ή γρήγορα θα φανεί μέσα στους πολλούς και διαφορετικούς δρόμους της ζωής…

Τετάρτη 26 Απριλίου 2023

Γιατί είναι σημαντικό να λέμε την αλήθεια



Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 14/1/2023

Γιατί είναι σημαντικό να λέμε την αλήθεια


Θα ήθελα να ξεκινήσω το σημερινό μου άρθρο με μία φράση του Winston Churchill: "Δεν υπάρχει χειρότερη τακτική για έναν ηγέτη, από το να συντηρεί ψεύτικες ελπίδες, οι οποίες στο τέλος θα εξανεμιστούν". Όλοι και όλες γνωρίζουμε πως αργά ή γρήγορα η αλήθεια λάμπει και καλούμαστε όλοι να την αντιμετωπίσουμε. Είναι προτιμότερο λοιπόν να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι από την αρχή ή να διαπιστώνουμε με πικρία και απογοήτευση την πλάνη μας αργότερα;


Οι λόγοι για τους οποίους η αλήθεια πρέπει να κυριαρχεί στο είναι μας είναι πολλοί. Στο σημερινό άρθρο θα προσπαθήσουμε να σταχυολογήσουμε τους βασικότερους.


Το να είμαστε ειλικρινείς βοηθάει στο να χτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης. Σχέσεις δυνατές που θα κρατήσουν στον χρόνο. Δεν κρύβουμε κάτω από το χαλί όσα δεν θέλουν να ακούσουν οι υπόλοιποι. Ο ακροατής, η οικογένειά μας, οι συνάδελφοί μας, ξέρουν με ποιον έχουν να κάνουν. Η διπροσωπία και η υποκρισία, όταν αναδυθούν στην επιφάνεια, ραγίζουν το γυαλί δια παντός. Συστηθείτε λοιπόν με ειλικρίνεια στο κοντινό σας περιβάλλον και στο χώρο εργασίας σας. Μη φοβάστε να διαφωνήσετε, αλλά όταν το κάνετε, να το κάνετε εμπεριστατωμένα και με τρόπο που να μην προσβάλλει τους συνομιλητές σας. Μη χρησιμοποιείτε ψευδείς πληροφορίες ή επιχειρήματα για τα οποία δεν μπορείτε να είστε βέβαιοι. Είναι χειρότερο και θα εκτεθείτε όταν η αλήθεια σας χτυπήσει κατά πρόσωπο. Καλύτερα να είστε ειλικρινείς και να πείτε τη μαγική φράση που φοβόμαστε πολλές φορές να ξεστομίσουμε: "Αυτό δεν το γνωρίζω, θα το εξετάσω και θα σας απαντήσω σε μεταγενέστερο χρόνο".


Η επιλογή να ακολουθήσουμε τον δρόμο της αλήθειας δείχνει παρρησία εκ μέρους μας. Αναδεικνύει το εσωτερικό μας θάρρος και τη δύναμη της προσωπικότητάς μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που ζούμε μέσα σε μία πλάνη και νομίζουμε πως αποκρύπτοντας δύσκολες καταστάσεις και ανακοινώσεις κερδίζουμε χρόνο. Βραχυπρόθεσμα αυτό ισχύει. Μακροπρόθεσμα όμως η ζημιά είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς στερούμε ζωτικό χρόνο σε όσους είναι αναγκαίο να μάθουν την αλήθεια, ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα στο σημείο αυτό μπορεί να αποτελέσει η ιατρική. Η καθυστέρηση της ανακοίνωσης μιας σοβαρής ασθένειας, μπορεί βραχυπρόθεσμα να είναι ανακουφιστική για τον ασθενή, μακροπρόθεσμα όμως θα έχει δυσμενέστερες συνέπειες, καθώς η κατάλληλη θεραπεία δε θα εκτελεστεί στην ώρα της.


Στη χώρα που ζούμε η έννοια της προσωπικής ευθύνης χάνεται μπροστά στη συλλογική. Αυτό είναι μία φυσιολογική ανθρώπινη αντίδραση, μας οδηγεί να αποποιηθούμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί, αλλά μας εκθέτει ευρύτερα, όταν αυτό γίνει αντιληπτό από τον περίγυρό μας. Η λογοδοσία είναι μία λέξη που σπάνια ακούμε στον δημόσιο διάλογο, αλλά έχει εξέχουσα σημασία. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην κάνουμε λάθη στη ζωή μας, ειδικά όταν διοικούμε μια επιχείρηση ή έχουμε κάποιες σημαντικές θέσεις ευθύνης σε πολιτικά πόστα ή άλλους οργανισμούς. Είναι εξόχως σημαντικό να αναγνωρίσουμε πότε το καράβι πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση και να υποβάλλουμε σε ελέγχους το σκεπτικό μας και τις πράξεις μας, κάνοντας τους συνεργάτες βοηθούς μας και οδηγούς μας προς τη σωστή κατεύθυνση. Για να συμβεί αυτό πρέπει να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, να φανερώσουμε όλα τα δεδομένα στο τραπέζι και, όταν χρειαστεί, να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα ακόμα και αν αντιδρούν όσοι νομίζουν ότι κατέχουν την αλήθεια, αλλά η πραγματικότητα δείχνει προς την αντίθετη κατεύθυνση.


Εν κατακλείδι, αν ήμασταν πιο ειλικρινείς και αντιμετωπίζαμε τους φόβους μας, η κοινωνία θα ήταν πιο δίκαιη και πιο αποτελεσματική. Οι σχέσεις μας πιο ειλικρινείς και με λιγότερα προβλήματα. Δεν μπορεί να υπάρξει η απόλυτη ειλικρίνεια, καθώς η ανθρώπινη φύση είναι αξεπέραστη. Το εχουμε νιώσει πολλές φορές και εμείς οι ίδιοι, όταν το ένστικτό μας μας λέει, να αποκρύψουμε ή να καθυστερήσουμε την αλήθεια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως πως είμαστε άνθρωποι και η υπόστασή μας μπορεί να πάει κόντρα στα ένστικτά μας, σε αντίθεση με το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Μιλήστε λοιπόν αληθινά και στο τέλος της ημέρας το μόνο που έχετε να αποκομίσετε, μετά από τις πρόσκαιρες δυσκολίες, θα είναι ψυχική γαλήνη, ηρεμία και εποικοδομητικές κοινωνικές σχέσεις.

Τετάρτη 18 Ιανουαρίου 2023

Η υπομονή και η επιμονή είναι οι καλύτερες δεξιότητες που μπορούμε να καλλιεργήσουμε

 Η υπομονή και η επιμονή είναι οι καλύτερες δεξιότητες που μπορούμε να καλλιεργήσουμε


*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...


Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 10/1/2023

Αναμφίβολα τα τελευταία χρόνια, με όσα συμβαίνουν γύρω μας και με την ταχύτητα που τρέχουν οι εξελίξεις στον κόσμο, τα πράγματα κινούνται με τέτοιο ρυθμό που δεν προλαβαίνουμε ούτε να τα αφομιώσουμε πλήρως.


Πολλές φορές λοιπόν, νιώθουμε έναν βρόχο στον λαιμό μας τον οποίο δεν ξέρουμε πώς μπορούμε να κόψουμε. Για να έχουμε επιτυχία σε οτιδήποτε κάνουμε, αλλά και να αντέχουμε στις κακουχίες, χρειάζεται να καλλιεργήσουμε δύο δεξιότητες απαραίτητες για τη ζωή μας και την εξέλιξή της σε θετικό πλάνο. Είναι η επιμονή και η υπομονή.


Η επιμονή υπάρχει μέσα μας από τη μικρότερη ηλικία. Μπορεί κανείς να δει τα βρέφη ή τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας να διεκδικούν και να επιμένουν σε αυτό που θέλουν ενστικτωδώς. Το ίδιο συμβαίνει βέβαια και με τα παιδιά και τους εφήβους. Μεγαλώνοντας και υπό το βάρος των υποχρεώσεών μας, πολλές φορές αμελούμε να επιμείνουμε σε αυτό που πραγματικά θέλουμε. Αποτέλεσμα είναι μία γρήγορη απογοήτευση, εγκατάλειψη των προσπαθειών μας για κάτι καλύτερο και στο τέλος της ημέρας ματαίωση όλων όσων σχεδιάζουμε. Η επιμονή μπορεί να αφορά πληθώρα ζητημάτων στην καθημερινή μας ζωή. Μπορεί να χρειαστεί να επιμείνουμε ξανά και ξανά, ώστε να πετύχουμε στη δουλειά μας, να κερδίσουμε τη γυναίκα μας, να γίνουμε καλοί στις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου μας και γενικότερα να διακριθούμε με όσα καταπιανόμαστε.


Θα ήθελα να σημειώσω εδώ βέβαια ότι η επιμονή στο λάθος μπορεί να μας οδηγήσει στην καταστροφή. Όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά και φταίμε εμείς για αυτό, είναι αναγκαίο να προσαρμοζόμαστε άμεσα και να στρίβουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Μετά πρέπει να επιμείνουμε προς εκείνη την πορεία. Έχουμε δει ανθρώπους να καταστρέφονται επειδή επιμένουν να παίζουν τυχερά παιχνίδια ή επειδή επιμένουν στα πάθη τους. Το βράδυ λοιπόν πριν πέσουμε στο κρεβάτι μας μπορούμε να φτιάξουμε μία λίστα με όλα εκείνα τα ζητήματα στα οποία πραγματικά πρέπει να επιμείνουμε, ώστε να γίνουμε καλύτεροι. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε και κατά τη διάρκεια της άθλησής μας, όπου το μυαλό μας καθαρίζει και μπορούμε να πάρουμε σοφότερες αποφάσεις.


Η δεύτερη και εξόχως σημαντική δεξιότητα είναι η υπομονή. Η επιμονή με την υπομονή είναι αδερφάκια. Πάνε μαζί και συνήθως όποιος ή οποία διαθέτει τη μια, διαθέτει και την άλλη. Για να έχεις επιμονή χρειάζεσαι υπομονή και για να έχεις υπομονή χρειάζεσαι επιμονή. Δεν γίνεται να σου λείπει το ένα από τα δύο. Οι δυνάμεις του ανθρώπου είναι πραγματικά αστείρευτες και μπορεί να υπομένει τα πάντα. Πραγματικά κανείς δεν γνωρίζει τι μπορεί να κάνει μέχρι να το διαπιστώσει ο ίδιος. Επειδή όμως αυτό μπορεί να αργήσει, χρειάζεται υπομονή ώστε να φανούν τα αποτελέσματα της επιμονής. Η υπομονή είναι χάρισμα το οποίο μπορεί να μας βοηθήσει τόσο στον οικονομικό μας βίο όσο και στην καθημερινή μας οικογενειακή, και όχι μόνο, ζωή.


Οι δάσκαλοι έχει αποδειχθεί πως χρειάζονται τεράστια αποθέματα υπομονής και αυτό τους κάνει καλούς και σε πολλά άλλα πράγματα. Σε μία πρόσφατη έρευνα αποδείχθηκε ότι όσοι εκπαιδευτικοί ασχολούνταν με το χρηματιστήριο, είχαν καλύτερες επιδόσεις στις επενδύσεις τους επειδή ακριβώς είχαν την υπομονή να περιμένουν να ωριμάσουν και να γευτούν τις επιτυχίες τους. Καλύτερες ακόμα και από αυτούς που ασχολούνται με τα χρηματοπιστωτικά, καθώς το άγχος για το γρήγορο κέρδος τούς οδηγεί πολλές φορές σε λάθος συναλλαγές. Την ίδια στιγμή στη σημερινή εποχή έχει χαθεί πλέον η υπομονή ανάμεσα στους ανθρώπους, με αποτέλεσμα τα διαζύγια να έρχονται το ένα μετά το άλλο. Η υπομονή στον δρόμο, στους χώρους εργασίας πνέει τα λοίσθια και οι εντάσεις αυξάνονται συνεχώς. Γενικά ο λαός μας δεν φημίζεται για την υπομονή του.


Καταλήγοντας, θα ήθελα να σημειώσω πως η επιτυχία στη ζωή μας εξαρτάται πολύ από όλα τα παραπάνω. Συνήθως οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι είναι αυτοί που επιμένουν και έχουν την υπομονή να γευτούν τους καρπούς των επιτυχιών τους. Το ίδιο συμβαίνει και με το ψάρεμα. Είναι μία μικρογραφία της ίδιας της ζωής. Αυτός-ή που επιμένει και ψάχνεται, αυτός που έχει την υπομονή να περιμένει, είναι και αυτός που στο τέλος βγάζει το ψάρι. Οι υπόλοιποι-ες απλά μένουν να τον κοιτούν…

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2022

Μη φοβάστε να δοκιμάσετε νέα πράγματα στη ζωή σας


Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 13/1/2023

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Μη φοβάστε να δοκιμάσετε νέα πράγματα στη ζωή σας


Πολλές φορές εμείς οι άνθρωποι μένουμε σταθερά παγιωμένοι σε καταστάσεις και εμπειρίες. Αυτό είναι λογικό, καθώς όλοι αναζητούμε την ασφάλεια και τη σιγουριά που προσφέρει μία μόνιμη κατάσταση.

Τι γίνεται όμως όταν αποφασίσουμε να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο, κάτι διαφορετικό από αυτά που έχουμε συνηθίσει; Σίγουρα η αλλαγή είναι πάντα επώδυνη, αλλά και πολλές φορές ωφέλιμη. Στην αρχή υπάρχει πιθανότητα να απογοητευτούμε, καθώς δεν θα τα καταφέρνουμε όπως θέλουμε. Δεν πρέπει όμως με τίποτα να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Χρειάζεται σκληρή δουλειά, μελέτη, θυσία προσωπικού χρόνου ακόμη και νύχτες αϋπνίας, ώσπου να βρούμε τι κάνουμε λάθος.

Η έτοιμη τροφή μπορεί να μας προσφέρει μία προσωρινή χαρά. Μπορεί να μας δώσει και μία πρόσκαιρη αρχική επιτυχία, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα όμως να διαρκέσει. Αν δεν προσπαθήσουμε με τις δικές μας δυνάμεις και δεν αφιερώσουμε ώρες, δεν πρόκειται να έχουμε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα σε οτιδήποτε νέο και να δοκιμάσουμε. Η αναζήτηση των ταλέντων μας και των χαρισμάτων μας είναι μία κατάσταση που κρατάει δια βίου. Κάθε άνθρωπος στη ζωή του περνάει πολλές και διαφορετικές φάσεις. Σε κάποιες από αυτές θα κατασταλάξει κάπου, σε κάποιες άλλες απλά θα τις δοκιμάσει και θα προχωρήσει παρακάτω. Τι θα συμβεί όμως αν δεν δοκιμάσει ποτέ τίποτα; Είναι πολύ εύκολο όταν καθόμαστε στον καναπέ μας να ασκούμε το εθνικό μας άθλημα που δεν είναι άλλο από την κριτική. Να ζηλεύουμε τους άλλους για αυτά που έχουν πετύχει χωρίς να σκεφτούμε αν μπορούμε να τα κάνουμε και εμείς.

Αυτό που έχω καταλάβει εγώ μέσα από αυτά τα λίγα χρόνια στα οποία ζω είναι πως, εάν είναι κάτι ανθρωπίνως δυνατόν, μπορείς να το κάνεις και εσύ. Δεν έχει σημασία πότε θα ξεκινήσεις, αλλά να ξεκινήσεις. Μπορεί να μετανιώσεις που άργησες. Η χαρά που θα πάρεις όμως από τα επιτεύγματα στη συνέχεια θα είναι απύθμενη και θα καλύψει αυτό το μικρό χαμένο διάστημα. Αφήστε λοιπόν τις τηλεοράσεις και τις οθόνες και βγείτε έξω, ανακαλύψτε και δοκιμάστε νέα πράγματα και νέες εμπειρίες. Θέλετε αυτά να αφορούν τον αθλητισμό, θέλετε να αφορούν τη μουσική, θέλετε να αφορούν κοινωνικές εκδηλώσεις, οτιδήποτε θέλετε, απλά σηκωθείτε από το καθιστικό σας…

Κλείνοντας καλό είναι να θυμόμαστε πάντα πως δεν υπάρχει παρθενογένεση. Άρα μαθαίνω εγώ από εσάς και εσείς μαθαίνετε από εμένα. Έτσι προχωράει η ζωή και έτσι προχωράμε όλοι μαζί μπροστά. Σαφέστατα θα υπάρξουν κάποιες στιγμές που μπορεί να βρείτε κάτι που να μην το έχει κάνει κανείς άλλος. Αξιοποιήστε το κατάλληλα, αλλά και μοιραστείτε το με τους υπόλοιπους. Στο τέλος της ημέρας θα βγείτε κερδισμένοι παρά χαμένοι…



Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022

Τα σχολεία ανοίγουν ξανά. Τα παιδιά είναι έτοιμα, οι γονείς;


Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 30/09/2022

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Τα σχολεία ανοίγουν ξανά. Τα παιδιά είναι έτοιμα, οι γονείς;


Μία νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε. Μικροί και μεγάλοι περιμένουν με ανυπομονησία τα όσα θα διαδραματιστούν αυτό το σχολικό έτος. Όπως είναι λογικό, οι μικρότεροι μαθητές, έχουν άγχος για το νέο περιβάλλον στο οποίο θα βρεθούν. Οι μεγαλύτεροι σκέφτονται τις αυξημένες απαιτήσεις που υπάρχουν καθώς μεγαλώνει κανείς.

Τα παιδιά όμως προσαρμόζονται σε όλες τις καταστάσεις γρήγορα και εύκολα σε αντίθεση με τους ενήλικες που όσο μεγαλώνουν αλλοιώνεται η ιδιότητα της προσαρμογής. Καθώς τα χρόνια περνούν, είναι λογικό ο άνθρωπος να μην επιθυμεί πολλές αλλαγές και να θέλει σιγουριά και ασφάλεια. Σε έναν χώρο, όπως είναι το σχολείο, όπου υπάρχουν καθημερινά δεκάδες μεταβλητές, αυτό είναι λογικό να προκαλεί άγχος στους γονείς σε βαθμό μεγαλύτερο και από αυτό που έχουν οι μαθητές και οι μαθήτριες.

Καθοριστικό ρόλο στο σημείο αυτό πρέπει να παίξουν οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι μέσα από τη σωστή διαχείριση και ενημέρωση των γονέων, θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν κάποια πράγματα και να περιορίσουν τις ανησυχίες τους. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει ο δάσκαλος της τάξης να είναι ανοιχτός σε σκέψεις και ιδέες χωρίς παρωπίδες, αλλά ταυτόχρονα να οριοθετεί και τη γραμμή εκείνη που δεν επιτρέπει παρεμβάσεις στη δουλειά του και στο παιδαγωγικό του έργο.

Κάποιες συμβουλές λοιπόν που θα μπορούσαμε να παραθέσουμε στο σημερινό άρθρο και είναι ικανές να περιορίσουν το άγχος των γονέων είναι οι εξής:

Αφήστε τα παιδιά να ωριμάσουν και μην τα πιέζετε υπερβολικά. Κάθε πράγμα στον καιρό του. Βοηθήστε τα να προσαρμοστούν σε όλες τις καταστάσεις. Είτε αυτές απαιτούν περισσότερη δουλειά είτε περισσότερη χαλαρότητα. Όσο πιο μικροί αποκτήσουμε την παραπάνω δεξιότητα, τόσο μεγαλώνοντας θα αντιμετωπίσουμε λιγότερα προβλήματα.

Μην είστε όμως και υπερβολικά χαλαροί, γιατί τότε θα το εκμεταλλευτούν και τα αποτελέσματα στο τέλος θα σας προκαλέσουν μεγαλύτερο άγχος. Κρατήστε το μέτρο σε όλα τα πράγματα στη ζωή σας, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι Έλληνες.

Κάθε αρνητική κατάσταση που προκύπτει στην τάξη, στο διάλειμμα ή κατά τη διάρκεια της φυσικής αγωγής, δεν είναι ενδοσχολική βία. Ενδοσχολική βία σημαίνει να μη θέλει ο μαθητής να έρθει στο σχολείο γιατί καθημερινά δέχεται λεκτικά και σωματικά χτυπήματα. Αυτό δεν είναι εύκολο στο δημοτικό να συμβεί, καθώς οι μαθητές και μαθήτριες είναι πιο αγνοί, ενώ συνήθως υπάρχει και υπεύθυνος εκπαιδευτικός στην τάξη που περνάει ώρες εκεί και διαπιστώνει καταστάσεις.

Μην αγχώνεστε για τις συζητήσεις στα παιχνίδια και τις διαφωνίες που μπορεί να υπάρξουν στο σχολείο. Το σχολείο είναι μία μικρογραφία της κοινωνίας. Είναι λογικό λοιπόν να αφήσουμε τους μαθητές και τις μαθήτριες να διαφωνήσουν, να διαχειριστούν καταστάσεις μόνοι τους με τη σωστή καθοδήγηση των εκπαιδευτικών.

Αφήστε τις έριδες που μπορεί να έχετε, για οποιαδήποτε λόγο, με άλλους γονείς του τμήματος έξω από το σχολικό περιβάλλον. Το μόνο που μπορεί να καταφέρετε είναι να προκαλέσετε μεγαλύτερα προβλήματα στο ίδιο σας το παιδί και να κάνετε δυσκολότερο το έργο του εκπαιδευτικού.

Βάλτε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα και κρατήστε το σταθερό. Με αυτό τον τρόπο θα αποφύγετε τις απρόσμενες καταστάσεις και τις διαφωνίες που προκαλούν εντάσεις.

Απολαύστε τις στιγμές χαλάρωσης, όταν σας δίνονται, και αφιερώστε χρόνο στα παιδιά σας.

Κόψτε κάθε γκρίνια από την αρχή. Κάντε ξεκάθαρα ποια είναι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μεγάλων και των μικρών. Μην μπαίνετε σε συζητήσεις χωρίς νόημα καθώς θα γεμίσετε με άγχος.

Να τηρείτε με σαφήνεια τα όρια στην οικογένεια. Είναι καλό και ασφαλές για τα παιδιά να γνωρίζουν ποιος είναι ο μεγάλος και ποιος ο μικρός στο σπίτι.

Όταν συμβαίνουν αρνητικές καταστάσεις που οφείλονται στα παιδιά σας, εξηγήστε τους πως υπάρχουν ανάλογες συνέπειες. Για παράδειγμα, αν σπάσουν ένα βάζο από τα νεύρα τους, θα πρέπει να το πληρώσουν από το χαρτζιλίκι τους.

Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας. Τα παιδιά σας είναι τα πάντα. Μην ξεχνάτε όμως ότι και εσείς είστε άνθρωποι και χρειάζεστε τον προσωπικό σας χρόνο. Αυτό δεν πρέπει να σας προκαλεί τύψεις. Είναι φυσιολογικό και αναζωογονητικό.

Θα μπορούσαμε να γράφουμε ιδέες και συμβουλές για ώρες, αλλά σταχυολογήσαμε τα σημαντικότερα σημεία που πηγάζουν από τα χρόνια εμπειρίας μας στην εκπαίδευση. Το άρθρο αυτό πρέπει να διαβάζεται ξανά και ξανά στην έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς. Δυστυχώς με τα χρόνια διαπιστώνουμε ότι οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν μάθει και χειραγωγούν με πολλούς και διάφορους τρόπους τους γονείς τους και αυτό αργά ή γρήγορα φτάνει στη σχολική μονάδα. Προσπαθήστε να καταλάβετε πότε υπάρχει στην πραγματικότητα πρόβλημα και πότε όχι και μην αφήσετε αρνητικές συμπεριφορές να επαναλαμβάνονται. Από τα χρόνια της απόλυτης τάξης και πειθαρχίας, περάσαμε στα χρόνια της ασυδοσίας, κάτι που μπορεί κανείς να το συναντήσει ευρύτερα στην κοινωνία μας, από την τήρηση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας έως και την τήρηση των πιο απλών νομοθετημάτων. Το βασικό θεμέλιο στο χτίσιμο του χαρακτήρα των μαθητών και των μαθητριών πέρα από τη γονιδιακή τους δεξαμενή, είναι το οικογενειακό περιβάλλον και μετέπειτα το σχολικό. Οτιδήποτε και να κάνει ο δάσκαλος ή η δασκάλα, αν ο γονέας δεν κατανοήσει σε βάθος τα όσα γράφτηκαν παραπάνω, τότε τα πράγματα θα είναι πιο περίπλοκα για όλους…


Καλή σχολική χρονιά λοιπόν με υγεία, πανδαισία σκέψεων και χωρίς άγχος.

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2022

Δώστε προσοχή στην υπερβολική ανάλυση των σκέψεών σας

  Δώστε προσοχή στην υπερβολική ανάλυση των σκέψεών σας

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 16/09/2022

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)


*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...


Πολλές φορές στη ζωή συναντάμε καταστάσεις στις οποίες θέλουμε να έχουμε απόλυτη επιτυχία και να τα κάνουμε όλα τέλεια. Αυτό δεν είναι πάντα εφικτό και το γνωρίζουμε εκ των προτέρων. Το μυαλό όμως έχει την τάση να μην το αναγνωρίζει και, όπως είναι λογικό, προκαλούμε στον εαυτό μας άγχος και αγωνία, χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος.

Η αποτυχία και η επιτυχία στη ζωή είναι και θα είναι δεδομένη. Δεν μπορούμε πάντα να νικάμε, δεν μπορούμε πάντα να είμαστε άριστοι, δεν μπορούμε πάντα να τα έχουμε όλα προγραμματισμένα και δεδομένα. Σημαντικά ζητήματα όπως είναι η υγεία μας, πολλές φορές τα παραμελούμε με αποτέλεσμα, όταν περάσει ο χρόνος από πάνω μας, να είναι πλέον αργά. Με άλλα λόγια, βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Προκαλούμε στον εαυτό μας εσωτερικές σωματικές και ψυχικές βλάβες, όχι ηθελημένα, αλλά μόνο και μόνο επειδή το μυαλό μας παίζει διάφορα παιχνίδια.

Ο πρώτος τρόπος να το αντιμετωπίσουμε αυτό είναι να αποβάλλουμε τις αγχωτικές σκέψεις, όταν αυτές έρχονται από μόνες τους στο μυαλό μας. Οι υπερβολικές φοβίες και υπερβολικοί κίνδυνοι υπάρχουν, αλλά οι πιθανότητες να μας συναντήσουν άμεσα είναι περιορισμένες. Αν συμβούν σε εμάς, τότε μπορούμε να προχωρήσουμε σε μία εκτενέστερη ανάλυσή τους και να ψάξουμε τις πιθανές λύσεις. Στόχος είναι να κάνουμε τις συνέπειες όσο το δυνατόν ηπιότερες, αφού δεν είναι πάντα εφικτό να τις εξαλείψουμε τελείως. Τα όσα διαβάζετε σήμερα δεν σας οδηγούν σε ένα μονοπάτι για το οποίο δεν πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για το αναπάντεχο και ακραίο γεγονός στη ζωή σας. Απλά μας προτρέπουν να αφιερώσουμε λίγο χρόνο στις σκέψεις μας για το τι θα συμβεί αν προκύψει κάτι το οποίο δεν περιμένουμε και μας δείχνουν καθαρά ότι δεν είναι χρήσιμο στον βίο μας να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε με αυτή την έννοια συνέχεια.

Θα μου πείτε πόσο εύκολο είναι αυτό στον σύγχρονο τρόπο ζωής; Οικονομικά προβλήματα, οικογενειακά προβλήματα, άνθρωποι χωρίς όνειρα και προσδοκίες από τη ζωή που μεγαλώνουν σε μία χώρα που δεν προσφέρει ιδιαίτερες ευκαιρίες ανέλιξης, αλλά και σε μία χώρα που πολλές φορές γεμίζει το σακούλι της αισιοδοξίας μόνο και μόνο από το κλίμα της. Η αλήθεια είναι ότι στη σημερινή κοινωνία οδηγούμαστε σε μία κατάσταση που δεν μπορεί εύκολα να αποφευχθεί λόγω των κοινωνικών συμβάσεων. Θεωρούμε δεδομένο ότι αν κάνουμε παιδιά, θα πρέπει να έχουν τα πάντα. Πολλές δραστηριότητες, φροντιστήρια παντός τύπου και οτιδήποτε άλλο χωράει στο μυαλό μας. Πολλές φορές δεν μπορούμε να τα προσφέρουμε όλα αυτά, με αποτέλεσμα να έρχονται στενάχωρες σκέψεις στο μυαλό μας. Ξεχνάμε όμως πως το σημαντικότερο και ομορφότερο δώρο είναι η ίδια η ζωή που προσφέρουμε, είναι η παρουσία μας μέσα στο σπίτι και τα όσα δίνουμε στα παιδιά μας στο μέτρο των δυνατοτήτων μας. Σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι αν τους προσφέραμε ακόμα περισσότερα υλικά αγαθά και δραστηριότητες θα ήταν πιο ευτυχισμένα και επιτυχημένα μελλοντικά.

Το ίδιο φυσικά ισχύει και στη δουλειά μας. Όταν αναλύουμε πολύ τα όσα συμβαίνουν σε επαγγελματικό επίπεδο και θεωρούμε τον εαυτό μας, παρότι δίνει τα πάντα, ότι δεν προσφέρει όσα μπορεί να προσφέρει, τότε αυτόματα η ανάλυση των σκέψεών μας, μας οδηγεί σε χαμηλή αυτοπεποίθηση και περισσότερο άγχος. Δώστε τον καλύτερό σας εαυτό και μη φοβάστε τίποτα. Αργά ή γρήγορα αυτό θα φανεί. Λάθη κάνουμε και θα κάνουμε. Λάθη πρέπει να κάνουμε. Δε χρειάζεται να τα αναλύουμε υπερβολικά ούτε να ψάχνουμε συνεχώς το γιατί. Αυτό που είναι αναγκαίο, μπορεί με λίγη μοναχική ή συλλογική σκέψη, να επιλυθεί, να βρεθεί η αιτία του προβλήματος και να διορθωθεί το ζήτημα που μας απασχολεί, χωρίς να ταλανιστούμε επί ώρες, μήνες, χρόνια καταστρέφοντας τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής μας.

Όπως λέμε και εμείς οι ψαράδες, σήμερα δεν έπιασες ψάρι, αύριο δε θα πιάσεις ψάρι, μην το αναλύεις και πολύ, αν είναι να ρθει, θα έρθει. Κρατήστε στο μυαλό σας πως, αν είστε κατάλληλα προετοιμασμένοι, μελετημένοι και εξοπλισμένοι, η τύχη θα έρθει να σας βρει ακόμα και αν αργήσει. Αν κολλήσετε όμως στην υπερβολική αναλυτική σκέψη, μπορεί να μην τολμήσετε ποτέ να κάνετε την κίνηση που πρέπει να κάνετε, το επόμενο μεγάλο βήμα και να μείνετε για πάντα εγκλωβισμένοι και βυθισμένοι σε ένα τούνελ σκέψεων που δεν έχει τέλος…

Κυριακή 29 Αυγούστου 2021

Ο άνθρωπος μέσα του έχει αστείρευτες δυνάμεις.


 (Π.Ε 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...


Πραγματικά τα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία δώδεκα χρόνια στη χώρα μας, αλλά και τα όσα συμβαίνουν σε χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν απίστευτες δυσκολίες, αποτελούν ζωντανό παράδειγμα για το πώς ο άνθρωπος μπορεί να ανταπεξέλθει ακόμα και στις πιο δύσκολες και αντίξοες συνθήκες.


Πολλές φορές, οι ίδιοι μπορεί να νιώθουμε αδύναμοι ή να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια χωρίς να παλεύουμε περαιτέρω. Αυτό όμως μας κάνει μαλθακούς και μας οδηγεί σε μία ζωή στάσιμη. Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές είναι αναγκαίο να βγάζουμε τη δύναμη που υπάρχει ακόμη και υποσυνείδητα μέσα μας και να λέμε στον εαυτό μας τη μαγική φράση: "Μπορείς και θα τα καταφέρεις". 

Πέμπτη 1 Ιουλίου 2021

Καμιά φορά το ένστικτο είναι ισχυρότερο από τη λογική

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν, και η επιστήμη το παραδέχεται, ότι πρέπει να πράττουν στη ζωή τους με βάση τη λογική. Βασισμένοι στα επιστημονικά δεδομένα και στα όσα μπορούν οι αισθήσεις του ανθρώπου να προσδιορίσουν με ακρίβεια πρέπει να παίρνουν τις αποφάσεις τους και να καθορίζουν τις πτυχές της ζωής τους.


Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες καμιά φορά η λογική δεν οδηγεί στα αναμενόμενα αποτελέσματα. Είναι πιθανό να παίρνουμε λοιπόν μία απόφαση επειδή ακολουθούμε το ένστικτό μας και επειδή θεωρούμε ότι αυτή είναι η σωστή, ακόμα κι αν μερικές φορές η λογική μας λέει να την αναβάλλουμε ή να μην το πράξουμε καθόλου.

Σάββατο 1 Μαΐου 2021

Η Ανάσταση είναι πιο κοντά από όσο φανταζόμαστε


Φέτος, για δεύτερη χρονιά, θα περάσουμε μία διαφορετική Ανάσταση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.


Οικογενειακά, χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες, είναι ευκαιρία να έρθουμε πιο κοντά με τους δικούς μας ανθρώπους και να βιώσουμε πραγματικά το νόημα της Ανάστασης. Μπορεί να μας λείψουν τα γλέντια και οι χοροί, τα ατελείωτα βαρελότα και πυροτεχνήματα, αλλά αυτό που δεν θα μας λείψει είναι η αγάπη και μία ζεστή αγκαλιά. Άμα τα έχεις αυτά, είναι σαν να σκάνε όλα τα πυροτεχνήματα του κόσμου μέσα σου.


Σίγουρα οι καταστάσεις που βιώνουμε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν κανονικές. Μπορούμε όμως να πούμε με σιγουριά πως πρόκειται για έναν δικό μας Γολγοθά, μία δική μας δοκιμασία, μία δική μας μακρά περίοδο νηστείας που δυστυχώς για πολλές οικογένειες καταλήγει στη σταύρωση. Πραγματικά απίστευτες καταστάσεις που ζει κανείς μία φορά κάθε αιώνα. 


Σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς η μόνη λύση είναι η οπτική αισιοδοξίας. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια μιζέριας και κατήφειας, που θα οδηγήσουν σίγουρα σε μία παρατεταμένη περίοδο κατάθλιψης. Οφείλουμε στην ανθρώπινη φύση μας να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο. Οικονομικές δυσκολίες, εγκλεισμός και, το χειρότερο, ανθρώπινη απώλεια, είναι αναγκαίο να ειδωθούν από τη σκοπιά της δοκιμασίας που πάντα περιέχει η ουσία της ανθρώπινης ζωής. Μετά το πέρας αυτής της δοκιμασίας όλα είναι διαφορετικά.


Αναπόφευκτα λοιπόν οδηγούμαστε και θα οδηγούμαστε όσο ζούμε πολλές φορές σε καταστάσεις θλίψης, πόνου, απώλειας. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή όμως, αν θέλουμε να ζήσουμε με παρρησία, από το να σηκώσουμε το κεφάλι ψηλά και να ατενίσουμε την Ανάσταση που πολλές φορές φαντάζει μακρινή, αλλά πάντα έρχεται στο τέλος απρόσμενα και λυτρωτικά…


Καλή Ανάσταση και καλή λευτεριά, αγαπητοί μου φίλοι και φίλες...


Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση (Π.Ε. 70)


Κυριακή 11 Απριλίου 2021

Η πιο όμορφη στιγμή της ημέρας είναι όταν ξαπλώνεις λαβωμένος από τη γλυκιά κούραση...

 

 Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση (Π.Ε. 70)

Η ζωή μας είναι το σημαντικότερο και πολυτιμότερο αγαθό. Δεν μπορεί να μπει σε καμία ζυγαριά ούτε να εκτιμηθεί οικονομικά ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο που έχουν δημιουργήσει τα ανθρώπινα όντα. Είναι αλήθεια πως υπάρχουν μέρες που μπορεί κανείς ή καμία να κουραστεί υπερβολικά και να νιώσει απογοητευμένος από τη ζωή του.


Το γεγονός αυτό δεν πρέπει να μας φοβίζει. Μάλλον θα πρέπει να μας κάνει χαρούμενους και χαρούμενες. Η συχνή ανασκόπηση και ενδοσκόπηση των όσων συμβαίνουν στη ζωή μας, βοηθάνε να καταλάβουμε πως δεν υπάρχει τίποτα ωραιότερο από το να είμαστε χρήσιμοι, να προσφέρουμε, να δημιουργούμε και, όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο, να κουραζόμαστε.

Πέμπτη 8 Απριλίου 2021

Η δημιουργία απαιτεί άγχος και θυσίες

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση (Π.Ε.70)

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 28/7/2021

Πολλά πράγματα που στη ζωή εμείς σήμερα θεωρούμε δεδομένα οφείλουν τη γέννησή τους στους ανθρώπους που διακατέχονται από δημιουργικό άγχος.


Όταν λέμε δημιουργικό άγχος θα πρέπει να κάνουμε τον διαχωρισμό ανάμεσα σε αυτό που μας ωθεί στο να πάμε μπροστά και σε αυτό που μας καταστρέφει τη ζωή προκαλώντας μας συνέπειες αρνητικές στο σώμα και στην ψυχή μας. Δημιουργικό άγχος είναι αυτό που σε τρώει από μέσα σου να φτιάξεις, να δημιουργήσεις, να προσφέρεις και να παράγεις έργο το οποίο θα ωφελήσει και εσένα και τους γύρω σου. Δεν είναι εύκολο. Απαιτεί θυσίες και προσωπικό χρόνο, που πολλοί αρνούνται ή δεν μπορούν να διαθέσουν. Η δημιουργία δεν έχει στεγανά. Ο άνθρωπος που τραβάει μπροστά μπορεί να φτιάχνει από ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μέχρι ένα νέο είδος φαγητού. Οι εκφάνσεις της δημιουργίας είναι πολλές και όχι πάντα επιτυχημένες. Αυτές που μένουν τελικά στην ιστορία, είναι αυτές που αλλάζουν τον κόσμο και προσφέρουν στην ανθρωπότητα κάτι διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε σήμερα.

Πέμπτη 11 Μαρτίου 2021

Η βία φέρνει βία, το ίδιο και η ανομία

 

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση (Π.Ε.70)

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 19/3/2020

Τα όσα διαδραματίστηκαν χθες και τις προηγούμενες μέρες στην Αθήνα, το μόνο που προκαλούν είναι θλίψη και στεναχώρια. Για άλλη μία φορά αποδεικνύουμε πόσο ανώριμοι είμαστε σαν κοινωνικά όντα και ότι σε μεγάλο βαθμό φταίμε εμείς οι ίδιοι για την κατάντια στην οποία έχουμε καταπέσει.

Πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για τη βία. Η τελευταία σε όλα τα επίπεδα είναι ίσως το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε μία κοινωνία. Σαπίζει το παρόν της, προκαλεί οργή, διαταράσσει τον κοινωνικό ιστό και θρυμματίζει σε πολλές χιλιάδες κομματάκια τα θεμέλιά της, θέτοντας το μέλλον της εν αμφιβόλω. Συνήθως η βία αποτελεί την αφορμή για το ξέσπασμα. Οι αιτίες φυσικά είναι βαθύτερες, διατρέχουν οριζόντια διάφορες κοινωνικές ομάδες και έχουνε χαρακτήρα διαχρονικό.

Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2021

Θέλει θάρρος και παρρησία να πας κόντρα στον εαυτό σου!



Πολλές φορές βρισκόμαστε στη ζωή μας μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Δεν είναι απαραίτητο να είναι σαν αυτό που βρέθηκε ο Ηρακλής και να αφορά την αρετή και την κακία, αλλά μπορεί να πρόκειται για δύο επιλογές, μία εύκολη και μία πιο δύσκολη.

Από τα δυσκολότερα πράγματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος στη ζωή του είναι ο έλεγχος του συναισθημάτων του. Ζήλια, φοβία, υπέρμετρος ενθουσιασμός και ούτω καθεξής μπορεί να οδηγήσουν σε ατραπούς που δύσκολα θα έχουν επιστροφή. Όταν καλούμαστε να πάρουμε μία απόφαση αρκετά σημαντική για εμάς και τους άλλους, πρέπει να σκεφτόμαστε δύο και τρεις φορές και να μην την παίρνουμε ελαφρά τη καρδία. Είναι αναγκαίο να σταθμίζουμε όλους τους παράγοντες, όχι μόνο με τα τωρινά δεδομένα αλλά και με μία ιστορική αναδρομή των όσων έχουμε πράξει και έχουμε περάσει.

Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2021

Περπατήστε, κάνει καλό.



Εκπαιδευτικού Π.Ε. 70

Πολλές έρευνες έχουν δείξει πως τα οφέλη της σωματικής άσκησης είναι πολλαπλά και γίνονται γρήγορα εμφανή. Οι σημερινές συνθήκες ζωής, στην εποχή των τηλεοράσεων και των υπολογιστών, μας έχουν οδηγήσει σε μία κατάσταση που δε συνάδει με τη φυσική μας εξέλιξη. Μία κατάσταση ακινησίας, μαλθακότητας και αποχής μας από τον φυσικό κόσμο.

Οφείλουμε να γνωρίζουμε λοιπόν πως η κατάσταση αυτή δεν υπάρχει στα γονίδιά μας και ως εκ τούτου οι συνέπειές της για τη μελλοντική πορεία της ζωής μας, μπορεί να είναι άκρως αρνητικές τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε σωματικό επίπεδο. Από τη στιγμή που θα κάνουμε το πρώτο βήμα σε αυτόν τον κόσμο, μέχρι τη στιγμή που θα μας συνοδεύει το μπαστούνι, βασιζόμαστε στα πόδια μας. Τα συγκεκριμένα μέρη του σώματός μας έχουνε σχηματοποιηθεί έτσι σε βάθος χρόνου και αποτελούν εξελικτικά ένα σημαντικό εργαλείο για την επιβίωσή μας και την υγεία μας. Δε γνωρίζω αν στο μέλλον και λόγω των συνθηκών η κατάσταση αυτή θα μεταβληθεί και θα οδηγηθούμε σε μία ατροφία, όπως συνέβη με τα μικρά χέρια που είχαν οι δεινόσαυροι, αλλά προς το παρόν είμαστε εδώ και πρέπει να προσέξουμε.

Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2021

Οτιδήποτε αξίζει, σπανίζει.

 Tου Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση


Εκπαιδευτικού Π.Ε. 70

 




Έχετε αναρωτηθεί ποτέ στη ζωή σας ποια πράγματα για εσάς έχουν μεγαλύτερη αξία; Μήπως αυτά είναι το ζητούμενο για τους υπόλοιπους; Τι είναι αυτό που σας κάνει να τα εκτιμάτε περισσότερο και να ευγνωμονείτε τον Θεό και την τύχη σας;

Είναι αλήθεια πως τα τελευταία χρόνια, όσο η κλιματική κρίση εντείνεται, τόσο σε περιοχές σαν τις δικές μας, που κινδυνεύουν να ερημοποιηθούν, το χιόνι θα γίνεται σπάνιο. Έχουμε φτάσει πλέον στο σημείο να ψάχνουμε τις νιφάδες με το κυάλι και όταν αυτές πέσουν να κάνουμε σαν τρελοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λες και βλέπουμε πρώτη φορά στη ζωή μας χιόνι. Αυτό συμβαίνει, γιατί, πέρα από την ομορφιά που έχει το συγκεκριμένο καιρικό φαινόμενο, έχει γίνει πλέον πάρα πολύ σπάνιο. Αν για μας λοιπόν είναι το ζητούμενο, για κάποιους άλλους, σε μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη, το ζητούμενο είναι ο ήλιος. Είναι λοιπόν φανερό πως οτιδήποτε μας λείπει είναι αυτό που ζηλεύουμε και ζητάμε και εμείς. Αν αυτό είναι δύσκολο να αποκτηθεί ή το βρίσκουμε σπάνια, τότε η αξία του μεγεθύνεται, με όσα αυτό μπορεί να σημαίνει.

Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2020

Αισιοδοξείτε! Το 2021 έχει όλες τις προϋποθέσεις να είναι καλύτερο…


Εκπαιδευτικού Π.Ε. 70




Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 5/1/2020
Για καλύτερη θέαση σε κινητό, μπορείτε να το γυρίσετε οριζόντια.

Όταν οι άνθρωποι βιώσουν μία μεγάλη δυσκολία, μία έντονη δοκιμασία, τότε είναι λογικό η ψυχολογία τους να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό προς την αρνητική κατεύθυνση. 

Σε τέτοιες καταστάσεις οδηγούμαστε σε αυτό που ονομάζουμε αυτοεκπληρούμενη προφητεία, καθώς οτιδήποτε δύσκολο και επικίνδυνο είναι να μας συμβεί θεωρούμε ότι οφείλεται πλέον στην κακοδαιμονία μας και στην κακή μοίρα που μας κυνηγάει το τελευταίο διάστημα. Κάτι τέτοιο παρατηρούμε στις μέρες μας σε πολλούς ανθρώπους οι οποίοι πιστεύουν ότι το 2021 θα είναι ακόμη χειρότερο. Έχουν φτάσει μάλιστα στο σημείο να επικαλούνται τον Νοστράδαμο και να λένε πως θα έχουμε πτώση από αστεροειδείς στη Γη ή ότι θα μας επιτεθούν ζόμπι και ούτω καθεξής. 

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2020

Ποτέ μην ξεχάσετε πόσο υπέροχοι πραγματικά είστε…

Εκπαιδευτικού Π.Ε. 70 Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 29/1/2021
Για καλύτερη θέαση σε κινητό, μπορείτε να το γυρίσετε οριζόντια.

Μέσα στο άγχος των ημερών και στις αποφράδες στιγμές που ζούμε, το μυαλό πολλές φορές επιμένει να κολλάει σε πράγματα και καταστάσεις που είναι ανούσια και μικρή σημασία έχουν για το βίο που διάγουμε. 

Από την αρχαιότητα ακόμη η αυτογνωσία αποτελούσε ένα απαραίτητο προσόν για να μπορέσει κανείς να ξεχωρίσει και να ευτυχήσει στη ζωή του. Στη σημερινή εποχή, πολλές φορές βασιζόμαστε σε μία πλαστή πραγματικότητα, εικονική και επηρεαζόμαστε σφόδρα απ' όσα βλέπουμε και διαβάζουμε στο διαδίκτυο, στις εφημερίδες και στην τηλεόραση. 

ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Αρχειοθήκη ιστολογίου