Γιατί είναι σημαντικό να λέμε την αλήθεια

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 14/1/2023

Γιατί είναι σημαντικό να λέμε την αλήθεια

Θα ήθελα να ξεκινήσω το σημερινό μου άρθρο με μία φράση του Winston Churchill: "Δεν υπάρχει χειρότερη τακτική για έναν ηγέτη, από το να συντηρεί ψεύτικες ελπίδες, οι οποίες στο τέλος θα εξανεμιστούν". Όλοι και όλες γνωρίζουμε πως αργά ή γρήγορα η αλήθεια λάμπει και καλούμαστε όλοι να την αντιμετωπίσουμε. Είναι προτιμότερο λοιπόν να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι από την αρχή ή να διαπιστώνουμε με πικρία και απογοήτευση την πλάνη μας αργότερα;

Οι λόγοι για τους οποίους η αλήθεια πρέπει να κυριαρχεί στο είναι μας είναι πολλοί. Στο σημερινό άρθρο θα προσπαθήσουμε να σταχυολογήσουμε τους βασικότερους.

Το να είμαστε ειλικρινείς βοηθάει στο να χτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης. Σχέσεις δυνατές που θα κρατήσουν στον χρόνο. Δεν κρύβουμε κάτω από το χαλί όσα δεν θέλουν να ακούσουν οι υπόλοιποι. Ο ακροατής, η οικογένειά μας, οι συνάδελφοί μας, ξέρουν με ποιον έχουν να κάνουν. Η διπροσωπία και η υποκρισία, όταν αναδυθούν στην επιφάνεια, ραγίζουν το γυαλί δια παντός. Συστηθείτε λοιπόν με ειλικρίνεια στο κοντινό σας περιβάλλον και στο χώρο εργασίας σας. Μη φοβάστε να διαφωνήσετε, αλλά όταν το κάνετε, να το κάνετε εμπεριστατωμένα και με τρόπο που να μην προσβάλλει τους συνομιλητές σας. Μη χρησιμοποιείτε ψευδείς πληροφορίες ή επιχειρήματα για τα οποία δεν μπορείτε να είστε βέβαιοι. Είναι χειρότερο και θα εκτεθείτε όταν η αλήθεια σας χτυπήσει κατά πρόσωπο. Καλύτερα να είστε ειλικρινείς και να πείτε τη μαγική φράση που φοβόμαστε πολλές φορές να ξεστομίσουμε: "Αυτό δεν το γνωρίζω, θα το εξετάσω και θα σας απαντήσω σε μεταγενέστερο χρόνο".

Η επιλογή να ακολουθήσουμε τον δρόμο της αλήθειας δείχνει παρρησία εκ μέρους μας. Αναδεικνύει το εσωτερικό μας θάρρος και τη δύναμη της προσωπικότητάς μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που ζούμε μέσα σε μία πλάνη και νομίζουμε πως αποκρύπτοντας δύσκολες καταστάσεις και ανακοινώσεις κερδίζουμε χρόνο. Βραχυπρόθεσμα αυτό ισχύει. Μακροπρόθεσμα όμως η ζημιά είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς στερούμε ζωτικό χρόνο σε όσους είναι αναγκαίο να μάθουν την αλήθεια, ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα στο σημείο αυτό μπορεί να αποτελέσει η ιατρική. Η καθυστέρηση της ανακοίνωσης μιας σοβαρής ασθένειας, μπορεί βραχυπρόθεσμα να είναι ανακουφιστική για τον ασθενή, μακροπρόθεσμα όμως θα έχει δυσμενέστερες συνέπειες, καθώς η κατάλληλη θεραπεία δε θα εκτελεστεί στην ώρα της.

Στη χώρα που ζούμε η έννοια της προσωπικής ευθύνης χάνεται μπροστά στη συλλογική. Αυτό είναι μία φυσιολογική ανθρώπινη αντίδραση, μας οδηγεί να αποποιηθούμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί, αλλά μας εκθέτει ευρύτερα, όταν αυτό γίνει αντιληπτό από τον περίγυρό μας. Η λογοδοσία είναι μία λέξη που σπάνια ακούμε στον δημόσιο διάλογο, αλλά έχει εξέχουσα σημασία. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην κάνουμε λάθη στη ζωή μας, ειδικά όταν διοικούμε μια επιχείρηση ή έχουμε κάποιες σημαντικές θέσεις ευθύνης σε πολιτικά πόστα ή άλλους οργανισμούς. Είναι εξόχως σημαντικό να αναγνωρίσουμε πότε το καράβι πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση και να υποβάλλουμε σε ελέγχους το σκεπτικό μας και τις πράξεις μας, κάνοντας τους συνεργάτες βοηθούς μας και οδηγούς μας προς τη σωστή κατεύθυνση. Για να συμβεί αυτό πρέπει να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, να φανερώσουμε όλα τα δεδομένα στο τραπέζι και, όταν χρειαστεί, να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα ακόμα και αν αντιδρούν όσοι νομίζουν ότι κατέχουν την αλήθεια, αλλά η πραγματικότητα δείχνει προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Εν κατακλείδι, αν ήμασταν πιο ειλικρινείς και αντιμετωπίζαμε τους φόβους μας, η κοινωνία θα ήταν πιο δίκαιη και πιο αποτελεσματική. Οι σχέσεις μας πιο ειλικρινείς και με λιγότερα προβλήματα. Δεν μπορεί να υπάρξει η απόλυτη ειλικρίνεια, καθώς η ανθρώπινη φύση είναι αξεπέραστη. Το εχουμε νιώσει πολλές φορές και εμείς οι ίδιοι, όταν το ένστικτό μας μας λέει, να αποκρύψουμε ή να καθυστερήσουμε την αλήθεια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως πως είμαστε άνθρωποι και η υπόστασή μας μπορεί να πάει κόντρα στα ένστικτά μας, σε αντίθεση με το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Μιλήστε λοιπόν αληθινά και στο τέλος της ημέρας το μόνο που έχετε να αποκομίσετε, μετά από τις πρόσκαιρες δυσκολίες, θα είναι ψυχική γαλήνη, ηρεμία και εποικοδομητικές κοινωνικές σχέσεις.

Φύση, ω φύση

 Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Φύση, ω φύση

Φύση, ω φύση, πόσο υπέροχη είσαι,

Μια συμφωνία ομορφιάς που γεμίζει τη γη,

Ένας έγχρωμος καμβάς, μια εικόνα τόσο μεγαλειώδης,

Από τα βουνά μέχρι τους ωκεανούς, από τα έγκατα ως τον ουρανό…

Ο ήλιος ανατέλλει αργά, μια νέα μέρα ξεκινά,

Τα πουλιά κελαηδούν και τραγουδούν, μια μελωδία τόσο γλυκιά,

Ο κόσμος ξυπνά, με ένα απαλό χτύπο καρδιάς,

Και η ομορφιά της φύσης το άπειρο ατενίζει…

Τα δέντρα με τα κλαδιά τους φτάνουν εκεί που άνθρωπος δεν πάει,

Τα φύλλα τους σε μια απόχρωση του πράσινου τόσο καθάρια,

Η ειρήνη και η ηρεμία της φύσης, όλα στην εντέλεια,

Ο άνεμος κάτι σου ψιθυρίζει μυστικά, καθώς περνάει…

Τα λουλούδια ανθίζουν, σε ένα ουράνιο τόξο αποχρώσεων,

Οι μέλισσες βουίζουν και οι πεταλούδες χορεύουν,

Η ομορφιά του κόσμου, ένας ατελείωτος ρομαντισμός,

Ένας επίγειος παράδεισος, στη μέση του σύμπαντος...

Τα ποτάμια κυλούν, με έναν ήχο γαλήνης,

Τα κύματα συντρίβονται, με ένα δυνατό βρυχηθμό,

Η ομορφιά της φύσης, αξία ανεκτίμητη,

Ένας θησαυρός που τον έχουμε παντού…

Φύση, ω φύση, πόσο υπέροχη είσαι,

Μια συμφωνία ομορφιάς, που γεμίζει τη γη,

Ένας έγχρωμος καμβάς, μια εικόνα τόσο μεγαλειώδης,

Για πάντα με δέος, σε εσένα θα υποκλινόμαστε…

Ποιητική συλλογή: Φύση, ω φύση

Ποίημα πρώτο: Φύση, ω φύση

Καμιά φορά το ένστικτο είναι ισχυρότερο από τη λογική

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν, και η επιστήμη το παραδέχεται, ότι πρέπει να πράττουν στη ζωή τους με βάση τη λογική. Βασισμένοι στα επιστημονικά δεδομένα και στα όσα μπορούν οι αισθήσεις του ανθρώπου να προσδιορίσουν με ακρίβεια πρέπει να παίρνουν τις αποφάσεις τους και να καθορίζουν τις πτυχές της ζωής τους.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες καμιά φορά η λογική δεν οδηγεί στα αναμενόμενα αποτελέσματα. Είναι πιθανό να παίρνουμε λοιπόν μία απόφαση επειδή ακολουθούμε το ένστικτό μας και επειδή θεωρούμε ότι αυτή είναι η σωστή, ακόμα κι αν μερικές φορές η λογική μας λέει να την αναβάλλουμε ή να μην το πράξουμε καθόλου.

Οι καλοί φίλοι είναι σαν τα αστέρια…

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση
Εκπαιδευτικού ΠΕ 70

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό Τύπο στις 2/9/2022

Οι καλοί φίλοι είναι σαν τα αστέρια, δεν τους βλέπεις πάντοτε, αλλά ξέρεις ότι είναι εκεί για σένα… Τα παρακάτω λόγια ανέφερε σε μία συζήτησή μας ένας από τους καλύτερούς μου φίλους.

Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και ως τέτοιο οφείλει να έρχεται σε επαφή με άλλους, να βοηθάει, να περνάει καλά μαζί τους, να ανταλλάσσει απόψεις και ιδέες και φυσικά πάνω από όλα να χαίρεται με την πρόοδό τους και τα κατορθώματά τους σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής.

Όλοι γνωρίζουμε πως όταν μοιραζόμαστε τις χαρές μας με τους καλύτερούς μας φίλους, αυτές διπλασιάζονται ενώ οι λύπες μοιράζονται στη μέση και έτσι το φορτίο τους γίνεται ελαφρύτερο. Ποια είναι τα στοιχεία όμως που ξεχωρίζουν έναν καλό φίλο από έναν διάττοντα αστέρα; 

Ο-Η εκπαιδευτικός στα μάτια του σύγχρονου μαθητή είναι η Google με ψυχή.

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση
Εκπαιδευτικού ΠΕ 70

Ο-Η εκπαιδευτικός στα μάτια του σύγχρονου μαθητή είναι η Google με ψυχή.

Είναι αναντίρρητη διαπίστωση πως το παιδαγωγικό μας σύστημα πέρα από τα όσα μας προσφέρει και μας έχει προσφέρει όλα αυτά τα χρόνια έχει μείνει πίσω σε σχέση με τις σύγχρονες παιδαγωγικές και τεχνολογικές εξελίξεις. 

Το γεγονός αυτό έγινε ακόμα πιο εμφανές αυτές τις μέρες και αυτούς τους μήνες που χρειάστηκε να εισάγουμε την τεχνολογία στη ζωή μας, ώστε να παραμείνουμε σε επαφή με τους μαθητές και τις μαθήτριές μας για να τους στηρίξουμε τόσο παιδαγωγικά όσο και ψυχαγωγικά.

Η ευτυχία του να είσαι δάσκαλος…

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση


Η ευτυχία του να είσαι δάσκαλος…

Το επάγγελμα που θα ακολουθήσουμε είναι μια επιλογή που θα καθορίσει το υπόλοιπο της ζωής μας και θα παίξει ρόλο εξόχως σημαντικό σ’ αυτή. Για παράδειγμα, κάποιοι βλέπουν τη δουλειά τους σαν χόμπι, άλλοι σαν αγγαρεία. Κάποιοι καταφέρνουν να αποκτήσουν υλική αυτάρκεια και κάτι παραπάνω, σε αντίθεση με εκείνους που τα φέρνουν ίσα ίσα βόλτα. Υπάρχουν και εκείνοι που απολαμβάνουν ή ίσως υποφέρουν από το επαγγελματικό τους κλίμα. Ενώ κάποιοι από εμάς, μπορεί και να γνωρίσουμε τον έρωτα της ζωής μας στο χώρο εργασίας. Οι επιμέρους περιπτώσεις είναι άπειρες…

Τι είναι αυτό όμως που ξεχωρίζει το επάγγελμα του/της εκπαιδευτικού και μπορεί να το κάνει να αποτελέσει το διαβατήριο για μια ευτυχισμένη επαγγελματική σταδιοδρομία;

Εφευρετικότητα-Ηγεσία-Οργανωτικότητα

Toυ Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση

Όπως είναι γνωστό, το λειτούργημα του εκπαιδευτικού απαιτεί πολύπλευρες γνώσεις και χαρίσματα για να επιτευχθεί ένα αποτελεσματικό και υγιές περιβάλλον μάθησης. Ίσως τα σπουδαιότερα από αυτά να είναι η εφευρετικότητα, η ηγεσία και η οργανωτικότητα. Το κάθε ένα κατέχει έναν εξόχως σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και στη λειτουργία ολόκληρης της σχολικής μονάδας. 

Η εφευρετικότητα είναι ίσως εκείνο το χαρακτηριστικό που θα χαρίσει στον-στην εκπαιδευτικό τη μέγιστη ανταμοιβή, που δεν είναι άλλη από την υστεροφημία και τη θετική ανάμνηση του χαρακτήρα του στο μυαλουδάκι των μαθητών και μαθητριών του. Δυστυχώς, το εκπαιδευτικό σύστημα, χωρίς δισταγμό πολλές φορές, καρατομεί τη φαντασία των παιδιών αλλά και μας δένει τα χέρια με τις αλυσίδες της ύλης. Παρ’όλα αυτά οι απαιτούμενοι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν μέσα από πολλές διαδρομές, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να προσδώσουν μία χάρη διαφορετική στο μάθημα. Οι συχνές εναλλαγές στις παραστάσεις, η στοχευμένη χρήση της τεχνολογίας, ένα υλικό διαφορετικό από το πατροπαράδοτο, αλλά και ο συνεχής αιφνιδιασμός των παιδιών με θετικό τρόπο μπορούν να μετατρέψουν πραγματικά το μάθημα σε κάτι το πολύ ενδιαφέρον. 

Η ηγεσία επίσης, είναι ένα απαραίτητο προσόν για την αποφυγή της επαγγελματικής εξουθένωσης, που είναι πολύ συχνή στο επάγγελμά μας, λόγω της συνεχής μεταφοράς ενέργειας από τον εαυτό μας προς τα παιδιά. Ο-Η εκπαιδευτικός είναι καλό να επιβάλλεται με το παράστημά του και με τον τρόπο του. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χαθεί ο έλεγχος και να επικρατήσει μία κατάσταση αποπροσανατολισμού κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Η απαίτηση για σεβασμό πολλές φορές δεν έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Ο σεβασμός κερδίζεται. Μόνο ένας εκπαιδευτικός-ηγέτης μπορεί να το πετύχει αυτό. Το να είμαστε κοντά στα παιδιά δε σημαίνει ότι είμαστε και φίλοι τους. Τα όρια πρέπει να είναι σαφή και ξεκάθαρα. Σε διαφορετική περίπτωση, ο έλεγχος που προσφέρει η εκ των πραγμάτων θέση ισχύος κινδυνεύει με αφανισμό. 

Τέλος, η οργανωτικότητα είναι αυτή που καθοδηγεί τα δύο προαναφερθέντα γνωρίσματα. Χωρίς μία στοιχειώδη οργάνωση η στιγμιαία εφευρετικότητα δεν μπορεί να έχει απτά αποτελέσματα, ενώ οι μη σχεδιασμένες και διαχειρίσιμες ηγετικές κινήσεις άνετα μπορούν να καταλήξουν στο κενό. Η οργάνωση και διαχείριση της ύλης, της αξιολόγησης των μαθητών-τριών και των καινοτόμων δράσεων απαιτούν χρόνο και φαιά ουσία, που πολλές φορές δεν είναι εύκολο να διαθέσει κανείς. Χωρίς αυτά όμως, η διδακτική μας επιτυχία τίθεται εν αμφιβόλω. Ταυτόχρονα, η έννοια της οργάνωσης δεν αφορά μόνο τα μαθήματα, αλλά και τη διαχείριση των πολυποίκιλων προβλημάτων που προκύπτουν. Από το πώς θα κάτσουν οι μαθητές και μαθήτριες, μέχρι και την επίλυση διαφωνιών που είναι λογικό να αναδυθούν λόγω των διαφορετικών χαρακτήρων. 

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω πως όλα τα παραπάνω δεν αφορούν αποκλειστικά την εκπαιδευτική διαδικασία. Αντίστοιχα πρέπει να είναι και τα γνωρίσματα ενός ηγέτη στην εκπαιδευτική διοίκηση. Μπορεί οι δρόμοι και οι στόχοι να είναι διαφορετικοί, όμως οι πορείες που ακολουθούν μέσα σε ένα σχολικό συγκρότημα είναι παράλληλες και αλληλοσυνδεόμενες για να υπάρξει ένα επιτυχές αποτέλεσμα. Καλλιεργήστε λοιπόν, όσο περισσότερο μπορείτε τα παραπάνω στοιχεία και εξασκείστε τον εαυτό σας, ώστε και εσείς να γίνετε καλύτεροι και τη ζωή σας να κάνετε ευκολότερη.

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 22/03/2019