Ένδοξη μέρα

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Ένδοξη μέρα

Μέρα ηρωική

Μέρα δοξασμένη

Μέρα που για πάντα

στο μυαλό μένει χαραγμένη!

Μέρα που οι Έλληνες

έδωσαν την ψυχή τους,

για μία Πατρίδα ελεύθερη

και για την τιμή τους!

Μέρα ζωντανή

Μέρα ανδρειωμένη,

στην ιστορία αθάνατη

για μία ζωή θα μένει!

Μέρα που διώχνει τον διχασμό

και πιο κοντά μας φέρνει,

Μέρα που δείχνει στον εχθρό

τι κάνουμε ενωμένοι!

Μέρα για να θυμόμαστε

πως το θάρρος και η ανδρεία

δεν έχουν κόστος και τιμή

μπροστά στην παρρησία!

Ποιητική συλλογή: 28η Οκτωβρίου.

Ποίημα πρώτο: Ένδοξη μέρα.

Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από τον πόλεμο

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Πάνε πολλά χρόνια. Πέρασαν δεκαετίες ολόκληρες από τότε που η ευρωπαϊκή Ήπειρος βίωσε τις μαύρες μέρες του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου.

Από αυτή τη σκοπιά το στοίχημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει πετύχει. Ο πρώτος και κύριος λόγος δημιουργίας της ήταν ακριβώς να αποφευχθεί ακόμα μία πολεμική σύρραξη που αναπόφευκτα ο ανταγωνισμός των κρατών θα μπορούσε να δημιουργήσει. Πρέπει να ομολογήσουμε πως, παρά τις δυσκολίες, τις ανισότητες, την καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων, αυτό το πείραμα Ένωσης ανομοιογενών κρατών και πολιτισμών, έχει καταφέρει να μεγαλώσει ολόκληρες γενιές που να μην έχουν μέσα στο μυαλό τους χαραγμένες εικόνες του πολέμου.

Ο λαός μας λέει όμως πως η κατάλληλη στιγμή για να ξεσπάσει ένας πόλεμος, είναι αυτή όπου έχει ξεχαστεί ο παλιός. Παρακολουθεί κανείς με ανοιχτό το στόμα πλέον ανθρώπους να λένε: "πρέπει να γίνει πόλεμος, σιγά μωρέ…". Αντικρίζει νέους ανθρώπους αποσβολωμένος μέσα στην εικονική πραγματικότητα των παιχνιδιών να θεωρούν πως οι σκοτωμοί και τα όπλα είναι κάτι φυσιολογικό και πως η ζωή είναι ένα γιγάντιο playstation. Αυτοί οι μελλοντικοί πολίτες μεγαλώνουν με την εικόνα εικονικών απωλειών.

Ακριβώς εδώ βρίσκεται ο κίνδυνος. Οι παλαιότεροι χάνονται σιγά-σιγά και οι μνήμες που κουβαλούσαν μαζί τους και οι τρομακτικές καταστάσεις που είχαν βιώσει ατονούν. Όλες αυτές οι αφηγήσεις που μεταφέρονταν από γενιά σε γενιά, και που ακόμα και εγώ έχω ακούσει από τη γιαγιά μου, για τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου δε θα είναι παρά κάποιες γραμμές σε ένα βιβλίο της ιστορίας. Στόχος μας είναι να μην τις αφήσουμε απλά εκεί, αλλά να τις μετουσιώσουμε σε κάτι ζωντανό. Με τον τρόπο αυτό τιμούμε όσους και όσες θυσιάστηκαν για μας κρατώντας ταυτόχρονα ζωντανή την αντιπολεμική χροιά που τόσο έχει ανάγκη η κοινωνία μας.

Η εκπαίδευση κατέχει την πρώτη θέση σε αυτόν τον σκοπό. Ως εκ τούτου είναι αναγκαίο να διδαχθούμε από την ιστορία, ώστε να μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Δυστυχώς πολλοί μαθητές και μαθήτριες βλέπουν αυτό το μάθημα σαν μία αγγαρεία, σαν μία βαρετή απομνημόνευση. Για εμένα όμως ίσως είναι το σημαντικότερο μάθημα από όλα. Είναι εκείνο το σημείο στο οποίο ενώνεται το παρελθόν με το μέλλον και η μόνη ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Ναι, η γλώσσα και τα μαθηματικά θα σε βοηθήσουν να μελετήσεις και να μπορέσεις να διαβάσεις τα ιστορικά κείμενα, αλλά η κριτική ματιά είναι εκείνη που θα σου ανοίξει την πόρτα της πραγματικότητας και που θα σε κάνει αύριο-μεθαύριο έναν πολίτη αποτελεσματικό και δραστήριο και όχι ένα κοινωνικό ον αποχαυνωμένο που επιζητά πολεμικές καταστάσεις γιατί νομίζει ότι είναι παιχνίδι.

Αυτά τα λίγα θα ήθελα να γράψω επετειακά και να κλείσω με ένα μήνυμα. Μπορεί στο παρελθόν ο λαός μας να ήταν με άλλους λαούς σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Οι άνθρωποι όμως δημιουργούν τα κράτη. Η μόρφωση δημιουργεί τους ανθρώπους. Δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα με τους άλλους λαούς και πάντα μέσα από συμβιβασμούς πιστεύω πως μπορούν να βρεθούν λύσεις. Ας έχουμε στο μυαλό μας τα λόγια του Ελευθέριου Βενιζέλου όμως:" Δεν υπάρχουν εθνικά δίκαια, μόνο εθνικά συμφέροντα". Στα πλαίσια αυτά με βάση μία φράση που ανήκει στην ιστορία πρέπει να κινηθούμε στη μελλοντική διπλωματική σκακιέρα, ώστε να αποφύγουμε τον πόλεμο σε κάθε περίπτωση μέσα από τις κατάλληλες συμμαχίες. Αλλά ακόμη και αν αυτός έρθει σε μας, να πολεμήσουμε σαν πραγματικοί ήρωες και όχι σαν θρασύδειλοι που θεωρούσαν ότι ο πόλεμος ήταν ένα παιχνίδι σε μία ηλεκτρονική πλατφόρμα!

Φυσικά και μπορεί να υπάρξει τεχνολογική εξάρτηση

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση

 (Π.Ε 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 22/10/2021

Φυσικά και μπορεί να υπάρξει τεχνολογική εξάρτηση

Τα τελευταία χρόνια, και μέσα στο κύμα της πανδημίας, η χρήση των τεχνολογικών μέσων πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Μικρά παιδιά από την ηλικία του νηπιαγωγείου ακόμα ήρθαν σε επαφή με τα νέα επιτεύγματα σύγχρονης τεχνολογικής επανάστασης που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.

Το γεγονός αυτό από μόνο του δεν αποτελεί κάτι το οποίο είναι αρνητικό. Αντίθετα, μέσα σε μία εποχή απομόνωσης και αποξένωσης ήταν ένας τρόπος να έρθουμε πιο κοντά με τους δικούς μας ανθρώπους, τους φίλους μας και τους συμμαθητές μας ή τις συμμαθήτριές μας και τους δασκάλους μας. Η τεχνολογία, όπως και όλα τα δημιουργήματα του ανθρώπου, αποτελούν εργαλεία που μπορεί να έχουν διττή χρήση στη ζωή μας.

Δυστυχώς παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια πως πληθαίνουν τα συμπτώματα εξάρτησης μικρών παιδιών από ηλεκτρονικές συσκευές. Μαθητές και μαθήτριες που από πολύ νωρίς χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να έχουν την απαραίτητη ωριμότητα, που επισκέπτονται ακατάλληλες ιστοσελίδες και που περνούν πάνω από 8 και 10 ώρες την ημέρα σε μία συσκευή, παρουσιάζουν αντιδράσεις ανάλογες με αυτές των εξαρτησιογόνων ουσιών όταν απομακρύνονται από αυτή. Τσιρίδες, κλάματα, χτυπήματα και διάφορες εμμονές είναι τα συμπτώματα που μπορούν να μας χτυπήσουν το καμπανάκι.

Λύση φυσικά δεν είναι να αφήσουμε τα παιδιά να βρεθούν εκτός τόπου και χρόνου ή ηλεκτρονικά αναλφάβητα. Λύση είναι να είμαστε δίπλα τους κατά τη διάρκεια χρήσης αυτών των συσκευών, να τους καθοδηγούμε πώς θα τις χρησιμοποιούν σωστά (παράδειγμα μέσα από εκπαιδευτικά παιχνίδια, σκάκι, παιχνίδια ενδυνάμωσης του μυαλού και ούτω καθεξής) και, όταν παρατηρούμε ότι παρουσιάζεται κάποια από τα παραπάνω γεγονότα, να λαμβάνουμε άμεσα μέτρα ακόμα και αν αυτό απαιτεί να στερηθούν για κάποιο διάστημα την αγαπημένη τους συσκευή.

Πρόκειται για ένα στοίχημα πολύ δύσκολο για τους γονείς, καθώς πολλές φορές είτε δεν υπάρχει χρόνος για να γίνει αυτό, είτε δεν έχουν ιδέα πώς να χειριστούν τις τεχνολογικές συσκευές που νιώθουν ότι έρχονται από μία άλλη εποχή, είτε θέλουν να ξεκουραστούν και επιτρέπουν στα παιδιά να ασχοληθούν με οτιδήποτε θέλουν σε μία οθόνη μόνο και μόνο για να κάνουν ησυχία.

Όταν λοιπόν χαθεί ο έλεγχος, δύσκολα ανακτάται. Φτάνουμε στην εφηβεία και τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Χαζά παιχνίδια, ακατάλληλες σκηνές και ακατάλληλες πράξεις, γίνονται παραδείγματα προς μίμηση οδηγώντας και δημιουργώντας γενιές αποχαυνωμένες και καταθλιπτικά μεγαλωμένες. Νεαροί που κατουριούνται πάνω τους για μία θέση στο παιχνίδι, ακριβώς όπως κάνουν και οι άρρωστοι τζογαδόροι στο καζίνο, νεαροί και νεαρές που ξυπνούν στις 3:00 τα ξημερώματα για να μην τους καταστρέψουν τα κάστρα, νεαροί και νεαρές που έχουν σαν πρότυπο αυτούς και αυτές που με το photoshop προβάλλονται σαν τέλειοι-ες μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πόσο βάρος μπορεί να αντέξει άραγε μία παιδική και εφηβική ψυχή;

Τα χρόνια της αθωότητας έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Τα μονοπάτια της αρετής και της κακίας που ο Ηρακλής βρήκε μία φορά μπροστά του, οι νέοι και οι νέες μας τα συναντάνε καθημερινά. Αν δεν τους βοηθήσουμε να ανακαλύψουν τον δρόμο της τεχνολογικής Αρετής, τότε μπροστά τους ανοίγεται μία άβυσσος που οι σειρήνες της είναι τόσο γλυκές που ακόμα και εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα πολλές φορές να τις απαρνηθούμε. Ναι λοιπόν στη χρήση της τεχνολογίας, αλλά με μέτρο, σωστή οριοθέτηση και καθοδήγηση μέχρι να μπορέσουμε να ανοίξουμε τα φτερά μας.

Πώς τα παιδιά μαθαίνουν να μαθαίνουν

Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση

 (Π.Ε 70)

*Για καλύτερη θέαση από κινητό, παρακαλώ να γυρίσετε την οθόνη οριζόντια...

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 6/10/2021

Η σύγχρονη εκπαίδευση είναι πλέον πολύ περισσότερο απαιτητική από αυτήν που συναντούσαμε τα προηγούμενα χρόνια. Μέσα σε έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών και γεγονότων μαθητές και μαθήτριες καλούνται να αναγνωρίζουν καταστάσεις και να οξύνουν την κριτική τους σκέψη καθημερινά.

Στόχος λοιπόν των εκπαιδευτικών είναι να διδάξουν στα παιδιά τον τρόπο ανακάλυψης των γεγονότων και κριτικής ανασκόπησής τους και να τους μάθουν πώς να γνωρίσουν εκείνες τις πυρηνικές γνώσεις που αργότερα θα χτίσουν πάνω τους.

Η μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιεί κάθε εκπαιδευτικός ποικίλλει. Ο στόχος όμως είναι ένας. Στο τέλος της ημέρας να μη βγάλουμε μόνο μορφωμένες προσωπικότητες, αλλά και σωστούς ανθρώπους.

Επιστρέφοντας λοιπόν στις μεθόδους, μπορούμε να πούμε ότι μία από τις καλύτερες είναι η μέθοδος της ανακαλυπτικής βιωματικής μάθησης. Εκεί τα παιδιά ανακαλύπτουν μόνα τους τα σημεία του μαθήματος και στη συνέχεια τα καταγράφουν είτε ηλεκτρονικά είτε στο χαρτί, ώστε να τα συνδυάσουν και να επιτύχουμε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα μάθησης. Η επιτυχία εδώ έγκειται στο ότι τα παιδιά δεν δέχονται έτοιμη τροφή, αλλά μόνα τους με την καθοδήγηση του δασκάλου βρίσκουν τα σημαντικότερα σημεία μάθησης και μαθαίνουν φυσικά πώς να τα ανακαλύπτουν μόνα τους. Η παραπάνω διαδικασία είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε μαθήματα όπως η ιστορία. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάλλιστα ώστε να αναζητηθούν συγκεκριμένα σημεία μέσα από εγκυκλοπαίδειες ομαδικά ή ατομικά αφού δώσουμε τις απαραίτητες οδηγίες στα παιδιά και δεν τους αφήσουμε να αναζητούν γενικά πληροφορίες.

Μία άλλη μέθοδος που μαθαίνει στα παιδιά πώς να μαθαίνουν είναι η μέθοδος της επανάληψης. Οι αρχαίοι πρώτοι είχαν διαπιστώσει πως η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης. Επαναλαμβάνουμε συνεχώς κάποιες βασικές πυρηνικές γνώσεις μέχρι να εντυπωθούν στο μυαλό μας. Προσοχή δεν μιλάμε για στείρα απομνημόνευση αλλά για απομνημόνευση των απαραίτητων θεμελίων για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε. Μία τέτοια διαδικασία μπορούμε να ακολουθήσουμε στο μάθημα της έκθεσης, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Υπάρχει δυνατότητα λοιπόν οι πρώτες εκθέσεις να γραφτούν συνθετικά από τους μαθητές στην τάξη ώστε να κατανοήσουν και να επαναλάβουν πολλές φορές πώς γράφεται μία έκθεση, να διαπιστώσουν πώς είναι η δομή της, γιατί χωρίζουμε παραγράφους, πώς μπορούμε να εμπλουτίσουμε το λεξιλόγιο με τη χρήση επιθέτων και ούτω καθεξής. Επίσης, χρήσιμη είναι και στα μαθηματικά, καθώς η απομνημόνευση, για παράδειγμα της προπαίδειας, αποτελεί τη βάση για να προχωρήσουμε σε πιο σύνθετες διαδικασίες.

Προώθηση της μεταγνώσης, δηλαδή του να κατανοεί ο μαθητής μόνος του τι πρέπει και πώς πρέπει να το μάθει είναι και η αυτοδιόρθωση της ορθογραφίας. Οι μαθητές-τριες διορθώνουν μόνοι τους τα λάθη. Έτσι μαθαίνουν από αυτά και κάνουν κτήμα τους αρκετές λέξεις που αν τις διορθώναμε εμείς, ίσως και να μην τους έδιναν καμία σημασία.

Αυτές είναι κάποιες από τις βασικότερες στρατηγικές διδασκαλίας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς. Σε κάθε περίπτωση είναι καλό να καλλιεργούμε στους μαθητές και τις μαθήτριες δεξιότητες οι οποίες είναι απαραίτητες στη σύγχρονη εποχή και τις οποίες μπορούν να τις προσλάβουν με κάθε τρόπο είτε αυτός εμπεριέχει τη χρήση της τεχνολογίας είτε περιέχει αποκλειστικά τη χρήση των παραδοσιακών μεθόδων. Κατά την ταπεινή μου άποψη, ο συνδυασμός των δύο παραπάνω μπορεί να αποφέρει τα βέλτιστα αποτελέσματα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε πως είναι απαραίτητο να δοθεί βαρύτητα στα σημεία εκείνα που θα φανούν στους μαθητές και στις μαθήτριες χρήσιμα αύριο-μεθαύριο στην καθημερινή τους ζωή.

Θα ήταν καλό να τονίσουμε πως κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έχει τον δικό του ρυθμό όπως και κάθε μέθοδος δεν είναι πάντα η κατάλληλη για όλους τους μαθητές και μαθήτριες. Εκεί ακριβώς έγκειται και το ταλέντο του δασκάλου, ώστε να χρησιμοποιεί όσο το δυνατόν περισσότερες μεθόδους διδασκαλίας που θα είναι ικανές να καλύψουν όλους τους τύπους μαθητών και μαθητριών. Θα είναι ικανές με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο να δώσουν στα παιδιά την απαραίτητη ώθηση για να χτίσουν μελλοντικά στρατηγικές μάθησης και εκπαίδευσης του εαυτού τους, ζωτικής σημασίας για την επιτυχία τους στον στίβο της ζωής.